Łąki kwietne to znacznie więcej niż tylko ładny widok. To przemyślane ekosystemy, które przynoszą środowisku i społeczności lokalnej wiele korzyści. Teraz jest jeszcze dobry moment, by stworzyć łąkę kwietną, która zakwitnie w tym roku. Można ją założyć praktycznie wszędzie – w parku, w pasie zieleni przy drodze czy na nieużytkach. Łąka kwietna ma więcej zalet niż trawnik. Trawniki zazwyczaj bywają monokulturowe, wymagają częstego koszenia, nawożenia i regularnego podlewania. Co więcej, łąka jest – wielokrotnie! – tańsza w utrzymaniu. Oto najważniejsze zalety łąk kwietnych.

Bioróżnorodność na wyciągnięcie ręki. Różnorodność kwitnących roślin przyciąga liczne owady zapylające, takie jak pszczoły, trzmiele i motyle, które są kluczowe dla funkcjonowania ekosystemów i produkcji żywności. Łąki stają się schronieniem dla wielu gatunków drobnych zwierząt i ptaków.

Naturalny filtr powietrza i gleby. Gęsta roślinność łąk kwietnych pomaga w wychwytywaniu pyłów i zanieczyszczeń z powietrza. Korzenie roślin wzmacniają glebę, zapobiegając erozji i poprawiając jej strukturę.

Oszczędność wody i kosztów utrzymania. W przeciwieństwie do trawników, łąki kwietne wymagają znacznie rzadszego koszenia i podlewania, co przekłada się na realne oszczędności finansowe i mniejsze zużycie cennej wody. Co więcej, łąka zwiększa retencję wody, działając jak gąbka. W czasie suszy ma to ogromne znaczenie.

Estetyka i poprawa samopoczucia. Kolorowe kwiaty cieszą oczy i poprawiają estetykę miejskiego krajobrazu, w odróżnieniu od np. powszechnego nadal w polskich miastach betonu. Kontakt z naturą ma pozytywny wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne.

Edukacja ekologiczna. Łąki kwietne stanowią doskonałą okazję do edukowania mieszkańców na temat znaczenia bioróżnorodności i ochrony środowiska. Do założenia łąki można zachęcić np. uczniów w ramach „Lekcji Ciepła” – programu edukacyjnego prowadzonego przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie wraz z dostawcami ciepła systemowego.

Gdzie w mieście tworzyć łąki kwietne?

Potencjał do tworzenia łąk kwietnych w miastach jest ogromny. Idealne lokalizacje to m.in.:
Pasy zieleni wzdłuż dróg i ulic. Zamiast monotonnych trawników, mogą stać się barwnymi alejami.
Tereny wokół budynków użyteczności publicznej. Ciepłownie, stacje transformatorowe, parkingi – te miejsca mogą zyskać nowe, przyjazne dla środowiska oblicze.
Nieużytki i tereny poprzemysłowe. Łąki kwietne mogą przyczynić się do rewitalizacji tych przestrzeni, nadając im nową funkcję ekologiczną i estetyczną.
Parki i skwery. Urozmaicenie tradycyjnych rabat i trawników o łąki kwietne zwiększy bioróżnorodność tych miejsc.
Dachy budynków. Zielone dachy i ściany w formie łąk kwietnych to doskonały sposób na izolację termiczną i retencję wody opadowej.

Jak założyć łąkę kwietną krok po kroku?

Nie jest to skomplikowane, ale wymaga kilku kroków i zaangażowania:

• Wybór odpowiedniego miejsca. Należy wziąć pod uwagę nasłonecznienie terenu i rodzaj gleby. Większość łąkowych roślin preferuje stanowiska słoneczne i przepuszczalną glebę.
• Tereny wokół budynków użyteczności publicznej. Ciepłownie, stacje transformatorowe, parkingi – te miejsca mogą zyskać nowe, przyjazne dla środowiska oblicze.
• Nieużytki i tereny poprzemysłowe. Łąki kwietne mogą przyczynić się do rewitalizacji tych przestrzeni, nadając im nową funkcję ekologiczną i estetyczną.
• Parki i skwery. Urozmaicenie tradycyjnych rabat i trawników o łąki kwietne zwiększy bioróżnorodność tych miejsc.
• Dachy budynków. Zielone dachy i ściany w formie łąk kwietnych to doskonały sposób na izolację termiczną i retencję wody opadowej.

Jakie rośliny wybrać na miejską łąkę?

Wybór roślin zależy od preferencji estetycznych i warunków na danym terenie. Oto popularne i wartościowe gatunki:
Mak polny (Papaver rhoeas) – efektowne czerwone kwiaty, kwitną latem,
Chaber bławatek (Centaurea cyanus) – niebieskie kwiaty, przyciągają motyle,
Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) – białe kwiaty o właściwościach leczniczych,
Złocień właściwy (Chrysanthemum leucanthemum) – biało-żółte kwiaty, długo kwitną,
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) – żółte kwiaty o właściwościach leczniczych,
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) – białe lub różowe kwiatostany, odporny na suszę,
Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea) – żółte kwiatostany, kwitnie jesienią, ważne dla późno latających owadów,
Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense) – różowe kwiaty, wiąże azot z powietrza, poprawia żyzność gleby,
Żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare) – fioletowe kwiaty, bardzo atrakcyjne dla pszczół.

Warto wybierać mieszanki zawierające zarówno gatunki jednoroczne, zapewniające szybki efekt kwitnienia w pierwszym roku, jak i wieloletnie, które stworzą trwałą i samoregulującą się łąkę. 

Łąki łan w wielkim mieście

Piękne i funkcjonalne łąki kwietne można już podziwiać w wielu miastach. Urozmaicają tradycyjne rabaty i trawniki, stanowią ważne siedlisko dla zapylaczy. 

W Warszawie większe lub mniejsze łąki kwietne znajdziemy w Łazienkach, na Polu Mokotowskim, w campusie SGGW, wzdłuż ulic, np. w alei Niepodległości czy Dolinie Służewieckiej. W Krakowie łąki o różnym charakterze kwitną np. na Bulwarach Wiślanych czy w Parku Jordana. We Wrocławiu łąki kwietne rosną wokół Hydropolis, a w Poznaniu m.in. w Parku Cytadela.

Sadźmy dynie! W mieście…

16 maja przypada bardzo młode, zainicjowane w Polsce w 2017 roku, święto miejskiego ogrodnictwa: Światowy Dzień Siania Dyni w Miejscach Publicznych. Pomysłodawcą akcji jest Witold Szwedkowski, aktywista Miejskiej Partyzantki Ogrodniczej, który organizował także pierwsze ogrody społeczne na Śląsku. 

Ten dzień może być więc doskonałym pretekstem do wspólnej akcji tworzenia łąki kwietnej np. przez pracowników ciepłowni, uczniów biorących udział w „Lekcjach Ciepła” czy mieszkańców okolicznych osiedli. To świetna okazja do budowania świadomości ekologicznej.

Możemy też uhonorować Dzień Siania Dyni w Miejscach Publicznych indywidualnie. Wystarczy w najbliższy piątek włożyć nasiona do kieszeni, wyjść na spacer i posadzić dynię gdzieś w mieście. Jak prawdziwy miejski ogrodnik/ogrodniczka!