Przyszłość polskiego ciepłownictwa systemowego rysuje się jako złożony proces głębokiej transformacji. Z jednej strony, ambitne unijne cele dekarbonizacji i krajowe wymogi regulacyjne stwarzają presję na szybkie i kosztowne inwestycje w odnawialne źródła energii czy modernizację sieci. Z drugiej zaś strony, ciepłownictwo systemowe, stanowiąc istotny element lokalnego bezpieczeństwa energetycznego i zapewniając ciepło dla ponad połowy gospodarstw domowych, wymaga stabilnego wsparcia finansowego i legislacyjnego.
Kluczowe wyzwania to zabezpieczenie ogromnych nakładów inwestycyjnych przy jednoczesnej poprawie rentowności przedsiębiorstw, uzyskanie statusu efektywnego systemu ciepłowniczego oraz wdrożenie innowacyjnych technologii przy akceptacji społecznej.
System efektywny energetycznie to obecnie, do 31 grudnia 2027 roku, taki, który wykorzystuje w co najmniej 50 proc. energię z odnawialnych źródeł lub w 50 proc. ciepło odpadowe (np. z instalacji przemysłowych czy systemów kanalizacji), lub w 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji, lub w co najmniej 50 proc. połączenie źródeł energii i ciepła, wyżej wymienionych.
Niezbędne są zatem zmiany w aktualnym modelu regulacji, w tym m.in. uwzględnienie kosztów finansowych w taryfach, zapewnienie odpowiedniego zwrotu z kapitału czy legislacyjne wsparcie działań poprawiających efektywność energetyczną. W odniesieniu natomiast do technologii konieczne jest zapewnienie przedsiębiorstwom możliwości korzystania w zrównoważony sposób ze wszystkich dostępnych rozwiązań technologicznych, prawnie dopuszczalnych i dostosowanych do warunków lokalnych.
Tak realizowany proces transformacji ciepłownictwa systemowego zapewni nie tylko osiąganie celów polityki energetycznej państwa, ale – co jest niezwykle istotne – zapewni gospodarstwom domowym bezpieczne dostawy ciepła systemowego po akceptowalnych kosztach.