Veolia term na ścieżce dekarbonizacji

Od 2019 roku Veolia term, której zakłady ciepłownicze są zlokalizowane w blisko 60 małych i średnich miastach w Polsce, sukcesywnie ogranicza udział kotłów węglowych, podstawowego dotychczas źródła energii. Dywersyfikacja miksu paliwowego obejmuje zwiększenie udziału w nim gazu, biogazu, biomasy i odnawialnych źródeł energii (OZE). Ważnym elementem jest również rozwój kogeneracji. W efekcie powstają efektywne energetycznie i jednocześnie przyjazne środowisku instalacje ciepłownicze.

Celem Veolii term jest produkcja i dostarczanie ciepła oraz ciepłej wody na atrakcyjnych dla odbiorców warunkach przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Wspólnie z samorządami są wdrażane rozwiązania energetyczne, które  odpowiadają na potrzeby społeczności lokalnych i są oparte na optymalnym wykorzystaniu lokalnie dostępnych zasobów, np. biogazu z oczyszczalni ścieków. Dzięki zwiększanemu udziałowi gazu, biomasy i odnawialnych źródeł energii (OZE) miks paliwowy jest stopniowo dywersyfikowany, a instalacje ciepłownicze są efektywniejsze. Kluczowym aspektem działalności Veolii term jest osiąganie podwójnej wartości – środowiskowej i ekonomicznej, które wpisują się w ideę sprawiedliwej transformacji energetycznej. Ostatnie projekty w Tarnowskich Górach, Lidzbarku Warmińskim, Wrześni czy Leżajsku są przykładami skutecznej dekarbonizacji systemów ciepłowniczych przy jednoczesnym zwiększaniu ich efektywności.

Veolia term podąża ścieżką dekarbonizacji

18 kwietnia 2024 roku zakończył się projekt Szafir w Tarnowskich Górach, w ramach którego powstała nowoczesna instalacja kogeneracyjna – 51 proc. produkcji ciepła opiera się na OZE i gazie, a ekologiczna instalacja zapewnia dostawy do 10 tys. mieszkań i obiektów publicznych. Dywersyfikacja paliw w Tarnowskich Górach ograniczy zależność ciepłowni od rynkowych wahań dostępności i cen surowców energetycznych. Co równie ważne, projekt Szafir przyniesie istotne efekty środowiskowe – redukcja zużycia węgla o 20 tys. ton rocznie, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 24 proc. (co jest porównywalne z posadzeniem ponad dwóch milionów drzew). Projekt wpisuje się w ideę Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ). W ciepłowni głównej jest wykorzystywana lokalnie dostępna biomasa leśna oraz wysokosprawne jednostki kogeneracji gazowej. Veolia Południe wykorzystuje wyprodukowane ciepło i energię na potrzeby własne zakładu, a nadwyżki są przekazywane do miejskich sieci. Dodatkowo biogaz powstający w procesie fermentacji w Centralnej Oczyszczalni Ścieków stanowi paliwo w silniku kogeneracyjnym.

W ramach dekarbonizacji systemu ciepłowniczego we Wrześni już w sezonie grzewczym 2024/2025 tamtejsza ciepłownia zużyje mniej o 4,3 tys. ton węgla, co spowoduje zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 43 proc., czyli 8600 ton/rok. Zmniejszenie zużycia węgla i emisji osiągnięto po zakończenia dopiero dwóch z trzech etapów projektu Malachit. Obejmowały one wymianę kotłów węglowych na instalację gazowo-olejową o mocy 2,8 MWti kocioł biomasowy o mocy 8 MWt. Dzięki temu zmieniła się struktura miksu paliwowego zakładu, w którym dotychczas 100 proc. ciepła wytwarzane było z węgla, a obecnie 43 proc. energii cieplnej powstaje z gazu i biomasy.  

– Konwersja kotła węglowego we Wrześni to projekt innowacyjny, ale także referencja do realizacji w innych zakładach. Wszystkie działania w ramach naszej strategii obejmują rozwiązania skalowalne, do wykorzystania w różnych lokalizacjach, po dopasowaniu do lokalnych potrzeb. Dzięki temu mamy możliwość szybszej transformacji systemów ciepłowniczych, co ma znaczenie wobec faktu, że prowadzimy działalność w wielu polskich miastach, których mieszkańcy oczekują bezpieczeństwa energetycznego i czystego powietrza – podkreśla Magdalena Bezulska, prezes zarządu Veolii term.

Na początku br. w Leżajsku została uruchomiona instalacja, dzięki której zielone ciepło produkowane w lokalnej biogazowni trafia do ciepłowni Veolii. Instalacja o mocy 0,9 MW dostarczy 10 000 GJ energii rocznie, co stanowi około 25-30 proc. potrzeb miejskiego systemu ciepłowniczego. Nowy ciepłociąg to efekt lokalnej synergii, która poprzez zagospodarowanie ciepła odpadowego z biogazowni o 600 ton rocznie ograniczy zużycie węgla w ciepłowni i zredukuje emisję dwutlenku węgla o 1260 ton rocznie. Projekt w Leżajsku to duży krok w kierunku rezygnacji z węgla jako paliwa. Najistotniejsze efekty współpracy z biogazownią to pozyskanie zielonego ciepła, które do tej pory w ogóle nie było wykorzystywane, przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości i stabilności dostaw.

Sto procent OZE

W 2024 roku w Lidzbarku Warmińskim na terenie ciepłowni Veolii powstała Ciepłownia Przyszłości. To innowacyjna  instalacja oparta w 100 proc. na odnawialnych źródłach energii. Składa się z wysokosprawnych układów pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych oraz systemu magazynów ciepła wysoko- i niskoparametrowego. W ramach tego przedsięwzięcia Veolia zmodernizowała sieć ciepłowniczą. Innowacyjna instalacja dostarcza ciepło i ciepłą wodę użytkową do większości budynków wchodzących w skład Osiedla Astronomów. Ciepłownia Przyszłości to doskonały przykład pokazujący, że technologie grzewcze oparte o OZE mogą być z powodzeniem wykorzystane w projektach wielkoskalowych.

– Również technologia, na której opiera się Ciepłownia Przyszłości, jest skalowalna. Należy jednak podkreślić, że na obecnym etapie nie jest ona możliwa do wdrożenia w dużych ośrodkach miejskich. Obecnie analizujemy funkcjonowanie systemu, a doświadczenia, które zdobędziemy w Lidzbarku Warmińskim, będziemy mogli adaptować w innych lokalizacjach – mówi prezes Bezulska.

Innowacyjne projekty poza siecią

Veolia term rozwija także obszar usług poza siecią ciepłowniczą. Realizuje projekty także tam, gdzie nie jest możliwe dostarczenie ciepła systemowego, proponując rozwiązania alternatywne. Przykładem jest Opalenie w gminie Gniew i tamtejszy zespół szkół, w którym kotłownia węglowo-pelletowa została zastąpiona nowoczesną instalacją opartą na kotłach elektrodowych, pompach ciepła i fotowoltaice.Innym przykładem jest projekt Zielone Ciepło dla Szczytna. W jego ramach dla wspólnoty mieszkaniowej powstała instalacja podgrzewająca wodę, która wykorzystuje pompy ciepła i fotowoltaikę. To jeden z pierwszych, i zarazem referencyjny, projekt tego typu realizowany przez Veolię – na jego podstawie zespół Veolii term przygotował aplikację Zielony Kalkulator, która pozwala na przygotowanie oferty obejmującej szyte na miarę rozwiązania oparte na OZE. Intuicyjne narzędzie może wydatnie pomóc wspólnotom mieszkaniowym zainteresowanym przejściem na zieloną energię i ciepło z wykorzystaniem możliwości dofinansowania m.in. z Grantu OZE.