W marcu 2021 roku Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) zapytało Polaków o smog i jak sobie z nim radzić. Odpowiedzi odzwierciedlają naszą wiedzę, odczucia i uwrażliwienie na kwestię zanieczyszczenia powietrza.
Niemal połowa ankietowanych (46 proc.) wskazała, że smog jest poważnym problemem w ich okolicy. Tak najczęściej uważają ludzie z dużych i największych miast. Zanieczyszczenie powietrza jest bardzo poważnym problemem dla mieszkańców południowej Polski, szczególnie na Śląsku i w Małopolsce.
Prawie jedna trzecia badanych (30 proc.) mówi o niewielkim występowaniu smogu, a jedna piąta (21 proc.) w ogóle go nie zauważa. Zazwyczaj są to osoby mieszkające na wsi. Na brak zanieczyszczenia powietrza wskazują mieszkańcy województw w północnej i wschodniej części kraju.
Jak się chronimy przed smogiem
Do najpopularniejszych sposobów należy: zamykanie w domu okien (29 proc.) i niewychodzenie, jeśli to nie jest konieczne, na zewnątrz (15 proc.).
Rośliny antysmogowe
Do ogrodu: *robinia akacjowa, *jesion pensylwański, *grusza pospolita, *brzoza brodawkowata, *jarząb szwedzki, *lipa drobnolistna.
Do domu: *chryzantema wielkokwiatowa, *sansewieria gwinejska, *dracena obrzeżona, *bluszcz pospolity, *figowiec Benjamina, *dracena wonna, *paproć.
Co dziesiąty badany hoduje w domu rośliny o właściwościach przeciwpyłowych, co czternasty ma oczyszczacz powietrza, a co dwudziesty używa maski antysmogowej.
Skąd się bierze smog
Na pytanie „Jak Pan(i) sądzi, jaka jest główna przyczyna zanieczyszczenia powietrza, smogu w Polsce?” co drugi ankietowany odpowiedział, że spaliny pochodzące z kotłów i pieców w gospodarstwach domowych. 21 proc. na drugim miejscu wymieniło transport drogowy, 17 proc. pytanych jako trzeci wskazało przemysł. 5 proc. uważa, że za zanieczyszczenie powietrza odpowiadają elektrownie i elektrociepłownie. Tymczasem ciepło systemowe odgrywa istotną rolę w redukcji emisji dwutlenku węgla i walce z niską emisją.
Ogrzewanie domu a smog
Ponad połowa (55 proc.) badanych stwierdza, że w ich okolicy do ogrzewania są wykorzystywane głównie własne piece i kotły węglowe (mniej o 10 punktów procentowych w porównaniu z 2018 rokiem), jedna piąta (21 proc.) wskazuje na centralne ogrzewanie, a 17 proc. wymienia własne ogrzewanie gazowe, olejowe lub elektryczne.
Jako paliwo w kotłach najczęściej jest wykorzystywane drewno (73 proc.), o paleniu złej jakości węglem mówi ponad jedna czwarta badanych (28 proc.), a o spalaniu śmieci i odpadów domowych co czwarty ankietowany (25 proc.).
Mniej węgla
W ostatnich trzech latach ubyło kotłów na węgiel (o 10 pp). Mniej osób pali też niskiej jakości węglem i śmieciami.
Jak przeciwdziałać smogowi
Z badania CBOS wynika, że wiemy, co powoduje smog. A czego oczekujemy od rządu i samorządów – jakie działania są lub mogłyby być najbardziej skuteczne, aby ograniczyć zanieczyszczenie powietrza?
Za najbardziej przydatne ankietowani uznali dofinansowanie do wymiany starych pieców i termomodernizacji (55 proc.), kolejne wymieniane rozwiązania to m.in. budowa obwodnic miast (37 proc.), promowanie i wsparcie finansowe wykorzystywania OZE (28 proc.) czy ułatwienia i wsparcie finansowe dla podłączania gospodarstw domowych do sieci ciepłowniczej (17 proc.). Co czwarty badany (24 proc.) wskazywał na konieczność wymiany taboru autobusowego oraz rozwój kolei (24 proc.).
