Gdy nadchodzą chłodniejsze dni, ciepłownie w całej Polsce są gotowe, by dostarczać ciepło do odbiorców. Ale zanim ciepło trafi do naszych mieszkań, od maja do września trwają intensywne prace modernizacyjne. Ciepłownicy wymieniają stare rury, naprawiają kotły, instalują nowoczesne systemy sterowania – wszystko po to, by zapewnić stabilne dostawy ciepła jesienią i zimą oraz zminimalizować ryzyko awarii.

Modernizacja sieci ciepłowniczych poprawia efektywność całego systemu. Dzięki nowym rurom ciepło jest przesyłane szybciej i bez strat. Z kolei nowoczesna automatyka w węzłach cieplnych, która dopasowuje ogrzewanie do warunków pogodowych, pozwala lepiej zarządzać ciepłem – gdy na zewnątrz robi się cieplej, automatycznie zmniejsza intensywność ogrzewania, co pomaga oszczędzać energię.

Zapytaliśmy przedsiębiorstwa, zrzeszone w Izbie Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, o zakres remontów i modernizacji infrastruktury ciepłowniczej, wykonanych w tym roku, a głównie w przerwie letniej, w ich zakładach i miastach.

Przykłady prac modernizacyjnych w miastach

W takich miastach jak Kraków, Rzeszów czy Brodnica modernizacje trwają, ale nie mają wpływu na ciągłość dostaw ciepła. Ciepłownie wymieniają stare elementy na nowe, wprowadzają nowe technologie, takie jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła, które są bardziej ekologiczne i energooszczędne. Na przykład w Bytomiu zainstalowano systemy oparte na odnawialnych źródłach energii, tj.: instalację fotowoltaiczną na dachu budynku oraz układ Power-to-Heat (pompy ciepła o łącznej mocy 100 kW, których dolne źródło stanowi ciepło wnętrza ziemi), co nie tylko obniży emisję zanieczyszczeń, ale także poprawi jakość powietrza w mieście.

W Rzeszowie zmodernizowano już 72 proc. sieci na nowoczesne rurociągi preizolowane, które zapewniają lepszą izolację ciepła i mniejsze straty. Podobnie w Koninie – tam oprócz modernizacji sieci ciepłowniczych zakończono również budowę nowej ciepłowni geotermalnej. W wielu miastach, takich jak Brodnica czy Konin, nowe węzły cieplne z nowoczesnymi systemami sterowania sprawią, że dostawy ciepła będą jeszcze bardziej stabilne.

Nowe technologie w polskich ciepłowniach

Oprócz modernizacji tradycyjnych systemów, ciepłownie w całej Polsce inwestują w bardziej przyjazne dla środowiska źródła energii. W wielu miastach stare, węglowe kotły są zastępowane kotłami na biomasę lub gaz, co znacząco zmniejsza emisję szkodliwych substancji. Dla mieszkańców oznacza to nie tylko czystsze powietrze, ale także stabilniejsze i bardziej efektywne dostawy ciepła.

W Hajnówce połączono dwa lokalne źródła ciepła, co pozwoliło na efektywniejsze wykorzystanie mocy oraz ciepła odpadowego ze spalarni odpadów medycznych. Dodatkowo, do sieci przyłączono nowe obiekty, co poprawiło dostępność ciepła dla mieszkańców. W miastach takich jak Leszno czy Lębork zamontowano nowoczesne systemy automatyki w węzłach cieplnych, które jeszcze lepiej dostosowują ogrzewanie do aktualnych potrzeb, a w Słupsku zakończono wymianę sieci na preizolowaną, co poprawiło efektywność systemu aż o 90%. 

Dzięki zakończonym remontom i modernizacjom mieszkańcy mogą liczyć na bezproblemowe funkcjonowanie systemów ciepłowniczych. W wielu miastach w Polsce wykonano szereg prac, mających na celu poprawę efektywności energetycznej i obniżenie awaryjności sieci.

W Białej Podlaskiej przeprowadzono gruntowny remont ciepłowni węglowej i biomasowej. Zmodernizowano linię kotła biomasowego, wyremontowano: układy regulacji i izolację termiczną, naprawiono elewacje, zasobniki i pompy obiegowe. Przebudowano również grupowy węzeł cieplny na trzy indywidualne, wyposażone w nowoczesną automatykę pogodową.

W Bełchatowie głównym zadaniem było usunięcie nieszczelności na magistrali ciepłowniczej oraz wymiana armatury w kilku komorach. 

W Brodnicy wymieniono ciepłowniczy węzeł w elektrociepłowni, przygotowano instalacje pod nowe kotły: biomasowy o mocy 3 MW i elektryczny o mocy 2 MW, zmodernizowano rurociągi w elektrociepłowni oraz wymieniono stare zawory na nowe z przekładniami. Zainstalowano nowe regulatory w 14 węzłach, a do końca roku zakończone zostaną prace nad instalacją fotowoltaiczną o mocy 383 kW. Sukcesywnie jest wymieniana sieć i przyłącza z technologii kanałowej na preizolowaną – w br. około 600 m (obecnie sieci i przyłącza preizolowane stanowią około 88 proc. całości). Do końca zmierzają prace związane z budową instalacji PV o mocy ok. 383 kW. 

PEC Bytom przeprowadził remont infrastruktury ciepłowniczej (m.in. głównych punktów na magistralach ciepłowniczych) oraz magistrali ciepłowniczej. Do finału zmierzają prace dotyczące dostawy ciepła do budynku przy ulicy Huty Julia 12b w Bytomiu – budowa nowego źródła ciepła wykorzystującego w pełni OZE (instalacja PV oraz pompy ciepła).

Elektrociepłownia w Ciechanowie przeprowadziła przeglądy i konserwacje węzłów cieplnych, komór ciepłowniczych, wymieniła kilkanaście zaworów i pomp, a także naczynia przeponowe i wymienniki ciepła. Zabezpieczono także antykorozyjnie 812 metrów rurociągów nadziemnych.

W Gliwicach modernizacja obejmowała remont, modernizację i wymianę sieci ciepłowniczych oraz budowę nowej przepompowni. Zabudowano ponad 4,5 km sieci (sieć preizolowana stanowi obecnie 73,4 proc. całej sieci miejskiej), a także zlikwidowano dwa grupowe węzły ciepłownicze, zastępując je dziewięcioma indywidualnymi stacjami.

W Hajnówce połączono dwa lokalne źródła ciepła, co pozwoliło na efektywniejsze wykorzystanie mocy oraz ciepła odpadowego ze spalarni odpadów medycznych. Do sieci przyłączono nowe obiekty, co pozwoliło wykorzystać nadwyżki mocy powstałej z wybudowanej kotłowni biomasowej o mocy 3 MW.

W MPEC-Konin przeprowadzono przegląd sieci ciepłowniczej i remont bieżący wszystkich węzłów cieplnych, wymieniono 500 m sieci kanałowej na preizolowaną (sieci preizolowane stanowią w sumie około 60 proc. wszystkich sieci w Koninie), 27 węzłów ciepłowniczych zmodernizowano  i wyposażono w nowoczesną automatykę pogodową). 

W Lesznie skupiono się na przeglądzie, naprawie i modernizacji kotłów oraz przygotowano do sezonu grzewczego pompy obiegowe i mieszające.

Lębork skupił się m.in. na: modernizacji i remontach infrastruktury ciepłowniczej. Wybudowano także sieci wysokoparametrowe i przyłącza do nowych odbiorców o łącznej długości około 500 m. Zamontowano dziesięć sztuk węzłów indywidualnych. Zakończono także budowę kolejnego kotła biomasowego, co pozwoliło miastu uzyskać status przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie.

Zakres prac remontowych Lubaniu obejmował rutynowe przeglądy i remonty kotłów, konserwację komór ciepłowniczych. Rozpoczęto wdrażanie systemu telemetrii dla węzłów cieplnych. Trwa budowa blisko pięciu kilometrów sieci i przyłączy w technologii preizolowanej (sieci preizolowane stanowią ponad 80 proc. sieci miejskiej), około 40 węzłów cieplnych oraz kotła o mocy 5 MW opalanego biomasą.

W Opocznie zmodernizowano 174 metry sieci ciepłowniczej, zamieniając ją na nowoczesną sieć preizolowaną (udział sieci preizolowanej wynosi około 50 proc.). Został zlikwidowany jeden węzeł grupowy.  

W Policach zakończono modernizację sieci ciepłowniczej (sieć preizolowana stanowi obecnie ponad 50 proc. całkowitej sieci ciepłowniczej), wybudowano: 11 przyłączy cieplnych i dziewięć węzłów cieplnych, spośród których, w wyniku modernizacji węzłów grupowych, powstały cztery węzły indywidualne z zamontowaną automatykę pogodową. Wykonano prace remontowo-modernizacyjnych w źródle ciepła.

W Prudniku wymieniono 420 metrów sieci na nowoczesną, preizolowaną infrastrukturę.

W Radzyniu Podlaskim przeprowadzono remont i modernizację sieci ciepłowniczej, zmodernizowano węzeł cieplny (kotłownia), trwa modernizacja odpylania.

W Rypinie wyremontowano i zmodernizowano system odpylania i odżużlania, wykonano konserwację węzłów cieplnych, zmodernizowano oświetlenie zewnętrzne ciepłowni. Do finału zmierza budowa nowego kotła gazowego – moc nominalna 2,85 MW.

W Rzeszowie łącznie w br. wybudowano, zmodernizowano i wyremontowano sieć ciepłowniczą na łącznej długości 6 km (sieć ciepłownicza preizolowana stanowi obecnie 72,1 proc. sieci miejskiej). Zaplanowane jest podłączenie do sieci ciepłowniczej 36 budynków. Zakończono wymianę węzłów grupowych na węzły indywidulne. Wszystkie węzły są wyposażone w automatykę pogodową.

W Siedlcach zmodernizowano sieć ciepłowniczą (sieć preizolowana stanowi 75 proc. całości), zlikwidowano jeden węzeł grupowy (w jego miejsce powstały trzy węzły indywidualne z nowoczesną automatyką). Nowe stacje robocze wyposażono w specjalistyczne oprogramowanie systemowe. Elektrociepłownia gazowa przeszła zaplanowaną modernizację turbin.

W Słupsku zmodernizowano magistralną sieć ciepłowniczą, która obecnie w 90 proc. składa się z sieci preizolowanej. W 50 lokalizacjach zamontowano nowoczesne sterowniki, co pozwoli lepiej zarządzać dostawą ciepła.

W bieżącym sezonie grzewczym na jednej, z dwóch, kotłowni rejonowej produkcja energii cieplnej będzie się odbywać bez użycia węgla. Całkowite odejście od węgla w ENGIE EC Słupsk nastąpi z końcem sezonu grzewczego 2024/2025.

W Sokółce prace skoncentowały się na budowie trzech przyłączy do nowych odbiorców oraz przebudowie sieci związanej z likwidacją węzła grupowego i zastąpieniem go trzema nowymi węzłami indywidualnymi. Wszystkie węzły są wyposażone w najnowszą automatykę pogodową oraz pełne sterowanie.

W Stargardzie przebudowano sieci ciepłownicze związane z budową i przebudową infrastruktury drogowej w mieście. Trwają prace inwestycyjne związane z budową przyłączy i montażem węzłów cieplnych oraz prace remontowe na kotle WR-25 nr 6. Zastąpiono sieć kanałową siecią preizolowaną – udział sieci preizolowanej wynosi obecnie 81,9 proc. Zlikwidowano jeden węzeł grupowy, powstały cztery węzły indywidualne (wszystkie są wyposażone w automatykę pogodową).

W Staszowie przeprowadono m.in. remonty kotła, komory rozdzielczej, węzłów grupowych. Wykonano montaż komputerowego monitoringu budynków na dziesięciu blokach. Wymieniono 67 m sieci kanałowej na preizolowaną (w sumie 76,8 proc. całej sieci to sieć wysokich parametrów).

W Świdwinie zrealizowano modernizację czterech węzłów cieplnych, dokonano wymiany sieci kanałowej na preizolowaną oraz położono nowy odcinek sieci preizolowanej o długości 42,4 m (podłączenie nowego odbiorcy). Sieć preizolowana stanowi obecnie 75,3 proc. sieci miejskiej.

W Zambrowie wykonano coroczne remonty urządzeń w ciepłowni miejskiej. Wymieniono sieć kanałową na preizolowaną (223 m; w efekcie 95,8 proc. sieci miejskiej to sieci preizolowane). Zlikwidowano część dużego grupowego węzła cieplnego i zastąpiono go 19 węzłami indywidualnymi (wszystkie węzły cieplne są wyposażone w nową automatykę pogodową). W 2024 roku ZCiW działał, posiadając już status efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego.

Nastawieni na 20 stopni

1 października br. rozpoczęła się piąta już edycja akcji edukacyjnej „20 stopni” – prowadzona przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie i zrzeszonych w Izbie ciepłowników. Hasło kampanii „Zmieniamy ciepło na dobre” wskazuje kierunek, w którym zmierza branża ciepłownicza. Ambitny cel, by dostarczać czyste ciepło, idzie w parze z edukacją i zmianą nawyków użytkowników ciepła. Zmieniając technologię produkcji czy przesyłu, a jednocześnie – nie marnując ciepła, wszyscy możemy zmienić ciepło na dobre.

Ciepłownicy zachęcają mieszkańców do zwiększania efektywności gospodarowania ciepłem we własnym domu i mieszkaniu poprzez zastosowanie kilku podstawowych zasad oszczędzania energii i zmianę codziennych nawyków. Sprawdzone pomysły, jak mądrze korzystać z ciepła, są dostępne na stronie 20stopni.pl.