Ciepło systemowe, choć bezobsługowe z perspektywy użytkownika, wymaga sprawnego działania całej instalacji wewnętrznej, której grzejniki są kluczowym elementem. Dbanie o nie to nie tylko kwestia komfortu, ale także efektywności energetycznej i niższych rachunków. Niesprawne grzejniki mogą pracować mniej wydajnie, co przekłada się na wyższe zużycie ciepła i niższy komfort cieplny w mieszkaniu. 

To zrób sam(a)…

Oczyść grzejniki. Kurz i brud osiadający na żeberkach mogą znacznie obniżyć wydajność kaloryferów. Regularne odkurzanie i przecieranie grzejników mokrą ściereczką z detergentem, szczególnie przed sezonem grzewczym i w jego trakcie, to podstawa. Zwróć uwagę na przestrzenie między żeberkami, gdzie gromadzi się najwięcej zanieczyszczeń.

W przypadku popularnych grzejników płytowych nie wystarczy przetarcie powierzchni zewnętrznej, trzeba też wyczyścić  urządzenie wewnątrz – zdjąć górną i boczne osłony i gąbką lub szczotką na sucho usunąć kurz. Ważne! Nie stosuj środków żrących i z acetonem, aby nie zniszczyć powłoki lakierniczej grzejnika.  

Jeśli powierzchnia kaloryferów jest zarysowana, może to doprowadzić do korozji, a w konsekwencji do wycieku wody. Uszkodzone powłoki grzejników zabezpiecz lakierem w sztyfcie lub sprayu.

Odkręć zawory. Jeśli przez całe lato zawory grzejnikowe były zakręcone (na „zero”), przed sezonem grzewczym odkręć je na maksimum. Zapobiega to ich zapieczeniu i zapewnia swobodny przepływ wody.  

Sprawdź termostaty. Głowice termostatyczne na grzejnikach pozwalają precyzyjnie regulować temperaturę w pomieszczeniach. Przed sezonem warto się upewnić, czy pokrętło swobodnie się obraca i czy głowica nie jest zablokowana (np. przez farbę). Ustawiając ją na „piątkę” na kilka minut, a następnie na „zero”, możesz sprawdzić, czy zawór się otwiera i zamyka. Jeśli głowica się zacina lub nie reaguje, być może trzeba ją wymienić. Warto pamiętać, że temperatura w pomieszczeniu powinna być ustawiona odpowiednio do jego funkcji, np. 20–21°C w salonie, 24°C w łazience, a 18°C w sypialni.  

Głowice ręczne pozwalają na ustawianie odpowiedniej dla nas temperatury lub całkowite „skręcenie” kaloryferów. Elektroniczne głowice termostatyczne automatycznie utrzymują temperaturę na optymalnym poziomie, wykorzystując różne funkcje, np. „wakacyjna” obniża temperaturę, a „otwartego okna” zamyka zawór grzewczy (co zapobiega stratom energii). Ustawienia możemy zaprogramować i zmieniać za pomocą aplikacji w smartfonie.

Zapewnij swobodny przepływ powietrza. Upewnij się, że nic nie zasłania grzejników – ani meble, ani długie zasłony. Zastawione kaloryfery nie oddają ciepła efektywnie, a to zwiększa zużycie energii. Pamiętaj, aby nie suszyć ubrań ani ręczników na grzejnikach, to również ogranicza ich wydajność.

Zamontuj ekrany za kaloryferami. To popularny sposób na podniesienie temperatury w pomieszczeniu. Ekran zagrzejnikowy (taka specjalna mata dostępna w popularnych sklepach z wyposażeniem wnętrz) odbija do wnętrza ciepło, które dotychczas pochłaniała zimna ściana. Dzięki temu możesz oszczędzić nawet 5 proc. ciepła.

Instalacja do przeglądu

W budynkach wielorodzinnych za sprawdzenie, czy wewnętrzna instalacja grzewcza/chłodząca działa prawidłowo, odpowiada administrator budynku. Co najmniej raz w roku służby techniczne wykonują przeglądy okresowe instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, instalacji gazowych oraz przewodów kominowych  (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych), a także instalacji służących ochronie środowiska w zakresie emisji gazów lub pyłów do powietrza.  

Właściciel lub zarządca budynku może także zlecić przegląd instalacji, w tym sprawdzenie ciśnienia, jakości i ilości wody, szczelności łączy, dostawcy ciepła systemowego. 

– Przed nadejściem deszczowej jesieni i mroźnej zimy powinniśmy zadbać o instalację wewnętrzną, węzeł cieplny, wykonać konieczne przeglądy i naprawy – przypomina zarządcom Paweł Uznański, prezes zarządu Elektrociepłowni Piotrków Trybunalski. – Warto się również zastanowić, czy warunki umowy na dostawę ciepła systemowego są adekwatne do aktualnych potrzeb. I dodaje: – Zdarza się, że łagodny lub nawet ciepły poprzedni sezon grzewczy skłania odbiorców do redukcji mocy zamówionej czy zmiany ustawień pracy węzła cieplnego. Pamiętajmy, że właśnie parametry przyjęte w umowie decydują o naszym komforcie cieplnym. 

Bezobsługowe ciepło systemowe

Za dostarczenie ciepła do węzłów cieplnych w budynkach odpowiada dostawca ciepła systemowego. Do obowiązków dostawcy należy:

• ciągłość dostaw ciepła: zapewnienie nieprzerwanych dostaw ciepła do odbiorców, zwłaszcza w okresie grzewczym,
• utrzymanie sieci ciepłowniczej: regularne przeglądy, konserwacja i modernizacja sieci przesyłowej, aby zminimalizować straty ciepła i awarie,
• monitorowanie parametrów: kontrola temperatury i ciśnienia w sieci, aby zapewnić optymalne warunki dostarczania ciepła,
• reagowanie na awarie: szybkie usuwanie usterek i awarii w sieci ciepłowniczej.

Ciepło przez cały rok – komfort użytkowania

Nowoczesne ciepłownictwo systemowe oferuje rozwiązania, które podnoszą komfort życia mieszkańców domów wielorodzinnych. 

Wiosną czy jesienią, kiedy na zewnątrz występują znaczne wahania temperatury, odbiorcy ciepła systemowego mogą spać spokojnie – dzięki usłudze „Ciepło przez cały rok” nie muszą śledzić prognoz pogody i martwić się o to, kiedy ogrzewanie ma jeszcze działać, a kiedy powinno się je już wyłączyć. Na zmieniającą się temperaturę „za oknem” reaguje bowiem automatyka pogodowa – w przypadku nagłego ochłodzenia w nocy lub nad ranem uruchamia ogrzewanie, a w momencie wzrostu temperatury zewnętrznej, np. koło południa, ogrzewanie jest wyłączane. Minimalizuje to koszty ogrzewania budynku, pozwala na uzyskanie komfortu cieplnego przez cały rok, pozytywnie wpływa na zdrowie mieszkańców, a także na stan techniczny budynku. 

Ciepło przez cały rok oferuje wielu dostawców ciepła systemowego, np. Elektrociepłownia Ciechanów, Celsium Skarżysko-Kamienna, OPEC Grudziądz, MPEC Kraków, LPEC Lublin, ECO Opole, MPEC Przemyśl, SEC Szczecin, PEC Siedlce, MPEC Tarnów, a także Elektrociepłownia Piotrków Trybunalski. 

Odbiorcy ciepła systemowego szczególnie docenili tę usługę wiosną tego roku – kaloryfery były ciepłe jeszcze przez wiele dni w maju!

– Nietypowy przebieg wiosny pokazuje, jak trudno przewidzieć pogodowe scenariusze i jak istotna jest elastyczność w zarządzaniu ogrzewaniem, szczególnie w kontekście komfortu mieszkańców – mówi Paweł Uznański, prezes Elektrociepłowni Piotrków Trybunalski. – Na szczęście nasza Elektrociepłownia jest przez cały rok przygotowana, aby dostarczyć ciepło dla mieszkańców miasta w przypadku właśnie takich niespodziewanych sytuacji pogodowych jak w tym roku. Przypominam jednak, że działamy zawsze zgodnie z procedurami określonymi w umowach sprzedaży ciepła.

Uruchomienie usługi dostawy ciepła przez cały rok jest bezpłatne. Może z niej skorzystać każdy odbiorca zasilany z węzła cieplnego, w którym istnieje taka możliwość techniczna. Pobór ciepła z sieci ciepłowniczej jest rozliczany według faktycznego zużycia, tak więc opłaty są naliczane tylko wtedy, gdy automatyka pogodowa uruchamia dostawę ciepła.   

Kaloryfery jednak nie grzeją? Sprawdź, jak je odpowietrzyć

Czasami się zdarza, że kiedy jesienią ciepło systemowe już płynie do naszych mieszkań, grzejniki u sąsiadów działają prawidłowo, a u nas nagrzewają się w połowie lub w ogóle nie grzeją. Słychać w nich bulgotanie wody, szumy, gwizdy… To oznacza, że kaloryfery zapewne się zapowietrzyły. Najczęściej powodem tego jest kontakt instalacji z powietrzem (np. nieszczelność) lub nieprawidłowe napełnienie jej wodą.

Brzmi jak skomplikowana naprawa, ale z naszą instrukcją bez trudu odpowietrzysz kaloryfer samodzielnie. Będziesz potrzebować: klucz do odpowietrzania grzejników, ewentualnie płaski śrubokręt, miskę lub wiaderko na wodę. Zacznij od zakręcenia zaworu termostatycznego. Poczekaj, aż kaloryfer będzie zupełnie zimny. Następnie znajdź odpowietrznik, czyli pokrętło w górnej części grzejnika. Postaw pod nim miskę lub wiaderko, do którego będzie spływała woda z instalacji.

Kluczem lub śrubokrętem odblokuj ostrożnie odpowietrznik. Uważaj, by woda nie zalała podłogi lub ściany. Zazwyczaj w pierwszej kolejności z grzejnika wydobywa się powietrze pod ciśnieniem, z niewielką ilością wody. Możesz też delikatnie opukiwać grzejnik, dzięki temu zostaną uwolnione znajdujące się wewnątrz bąbelki powietrza.

Gdy już woda leje się spokojnym strumieniem, zakręć zawór odpowietrznika. Upewnij się, czy gdzieś nie wycieka woda. Następnie odkręć zawór termostatyczny na maksymalną pozycję, by woda mogła dopłynąć do grzejnika. Odczekaj chwilę. Gdy kaloryfer napełni się wodą, ustaw ulubioną temperaturę.

Kiedy lepiej wezwać specjalistę?

Gdy kaloryfery nie mają odpowietrzników, np. żeliwne lub żeberkowe, konieczne będzie poluzowanie śrub przy zaworze grzejnikowym. To bardziej skomplikowana operacja i warto do niej wezwać specjalistę.

Jeżeli grzejnik po odpowietrzeniu jest nadal zimny, skontaktuj się z administratorem budynku. Przyczyną problemu może być bowiem nieprawidłowa ilość wody napływającej do grzejników. Trzeba wtedy przeprowadzić wstępną regulację, tzw. kryzowanie.

Ciepła woda bez piecyka

Przy okazji przeglądów kaloryferów i wykonywania ewentualnych napraw instalacji, warto rozważyć rezygnację z indywidualnych piecyków gazowych na rzecz centralnej dostawy ciepłej wody z miejskiej sieci. Eliminuje to ryzyko zatruć tlenkiem węgla, poprawia jakość powietrza w mieszkaniach i eliminuje konieczność serwisowania piecyków. Wiele miast i ciepłowni aktywnie wspiera mieszkańców w przejściu na takie rozwiązanie, np. MPEC Kraków, MPEC Kielce, Elektrociepłownia Ciechanów, PEC Gliwice czy LPEC Lublin. 

Program jest skierowany do spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, których budynki są przyłączone do sieci ciepłowniczej, ale ciepłą wodę mieszkańcy uzyskują  np. za pomocą gazowych podgrzewaczy (czyli popularnych junkersów). Umożliwia skorzystanie z jednego źródła ciepła zarówno do ogrzewania mieszkań, jak i podgrzania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). 

Inwestycja wiąże się z realizacją węzła ciepłej wody (rozbudowa istniejącego indywidualnego węzła c.o.) i instalacji ciepłej wody w całym budynku, we wszystkich lokalach. Nie ma możliwości podłączenia pojedynczego mieszkania.