Dzięki konkursowi Europejskie Drzewo Roku od piętnastu lat odkrywamy niezwykłe drzewa z naszego kontynentu. Celem plebiscytu jest zwrócenie uwagi na wartość przyrodniczą i kulturową starych drzew oraz ich rolę w lokalnych społecznościach. Drzewa stanowią ważny element dziedzictwa, które musimy chronić. W konkursie biorą udział zwycięzcy plebiscytów krajowych, a korzenie każdego z nominowanych drzew sięgają niezwykłej historii.

Polski reprezentant 2025: Serce Wzgórz Dalkowskich

W tegorocznej edycji konkursu Polskę reprezentuje trzystuletni buk pospolity odmiany purpurowej (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’) o romantycznej nazwie Serce Wzgórz Dalkowskich (Heart of the Dalkowskie Hills), który rośnie w zabytkowym parku w Dalkowie na Dolnym Śląsku. Jego imponujące wymiary to: wysokość – około 30 m, obwód – 4,5 m. 

Drzewo zdobyło pierwsze miejsce w polskiej edycji konkursu Drzewo Roku 2024, organizowanym przez Klub Gaja. Jest ono nie tylko pomnikiem przyrody, ale także ważnym miejscem spotkań lokalnej społeczności. 

Nazwa drzewa „Serce Wzgórz Dalkowskich” ma trzy źródła. Po pierwsze, buk rośnie w centralnej części Wzgórz Dalkowskich. Po drugie, jego liście wiosną przybierają czerwony kolor, symbolizujący serce. Po trzecie, majestatyczne drzewo jednoczy ludzi, będąc miejscem koncertów, nabożeństw i spotkań czytelniczych (o tym więcej za chwilę).

Serce Wzgórz Dalkowskich ponoć spełnia życzenia. Wystarczy do dziupli wrzucić łupinki bukowe i pomyśleć przy tym życzenie.

Jak głosować na Europejskie Drzewo Roku 2025

Tegoroczna edycja konkursu trwa od 3 lutego do 24 lutego br., do godziny 16.00. Głosować możemy na stronie treeoftheyear.org. Strona jest w języku angielskim, a polski reprezentant – przypominamy – po angielsku nazywa się Heart of the Dalkowskie Hills i ma numer 2. Ważne – w plebiscycie wybieramy dwa drzewa spośród piętnastu finalistów. Głos możemy oddać tylko raz, podając swój adres e-mail. Głosowanie jest tajne, a wyniki nie będą widoczne podczas całego trwania plebiscytu. Zwycięskie drzewo zostanie ogłoszone 19 marca br. podczas ceremonii w Parlamencie Europejskim w Brukseli.

Z jakimi drzewami konkuruje Serce Wzgórz Dalkowskich

W konkursie bierze udział piętnaście drzew z całej Europy, każde z niezwykłą historią i o wielkim znaczeniu dla lokalnej społeczności. Poznajcie je – oto współzawodnicy polskiego buka z Dalkowa:

• miłorząb dwuklapowy z ogrodu botanicznego w Lejdzie w Holandii. Został posadzony w 1785 roku, stanowi drugi najstarszy okaz w Europie.

• 700-letni dąb z Lukavic w Czechach oparł się licznym próbom zniszczenia. Do dziś jest ważnym członkiem lokalnej społeczności.

• dąb z Mēri na Łotwie może się pochwalić największą koroną w krajach bałtyckich – 1000 metrów kwadratowych.

• sosna pinia z Agengibre w Hiszpanii od czterech stuleci daje cień i schronienie pracownikom z okolicznych sadów.

• platan z Egeru na Węgrzech w 1849 roku użyczył cienia uczestnikom narady wojennej. Jednym z nich był bohater narodowy Węgier, Lajos Kossuth.

• cis z Matari na Sardynii we Włoszech, jeden z najstarszych okazów w Europie.

• figowiec wielkolistny z ogrodów Quinta das Lágrimas w Coimbrze w Portugalii. Posadzony przez kolekcjonera w XIX wieku.

• dąb z Varniškės na Litwie jest strażnikiem przeszłości i przewodnikiem przyszłości – żywą legendą Litwy z ponad 200-letnią historią.

• kasztan jadalny z Antwerpii w Belgii. Jego wiek szacuje się na ponad 150 lat. Rośnie w samym centrum Ośrodka Ortopedagogicznego. 

• 250-letni dąb z Clohars-Carnoët we Francji. Kochają go okoliczni mieszkańcy i odwiedzają liczne zwierzęta, w tym wydry. 

• 400-letni dąb Skipinnish z Lochaber w Szkocji jest kluczowym elementem ekosystemu, stanowiąc siedlisko dla różnorodnych porostów. 

• 105-letni dąb ostrolistny z Rab w Chorwacji zwany Drzewem Wolności. Stanowi centrum życia społecznego. 

• 140-letnia robinia akacjowa z Iwano-Frankowska w Ukrainie to świadek historii – rosła w granicach sześciu państw: Austro-Węgry, Zachodnioukraińska Republika Ludowa, II Rzeczpospolita, Niemcy, Ukraińska SRR i Ukraina. 

• 150-letnia grusza z Bošácy na Słowacji stanowi ważny punkt orientacyjny dla paralotniarzy – co roku odbywają się tam zawody w lataniu modelami historycznych samolotów.

Głosuj i pomagaj chronić drzewa

Konkurs Europejskie Drzewo Roku ma na celu zwiększenie świadomości na temat przyrody, jednocześnie lokalnych społeczności i budowanie dumy z naturalnego dziedzictwa. Poprzez udział w plebiscycie możemy wesprzeć ochronę drzew oraz docenić ich znaczenie dla ekosystemu i kultury.

Polskie sukcesy w poprzednich konkursach

Nasze drzewa mają spore osiągnięcia w europejskim plebiscycie. W poprzednich latach najwyższe miejsce na podium zajęły następujące okazy z Polski:

• 2017: dąb Józef z Wiśniowej

• 2022: dąb Dunin – Strażnik Puszczy Białowieskiej

• 2023: dąb Fabrykant z Łodzi

• 2024: buk Serce Ogrodu z Arboretum w Wojsławicach

Zachęcamy do oddania głosu na swojego faworyta i wsparcia idei ochrony europejskich drzew. Przypominamy, że głosowanie trwa do 24 lutego (do 16.00 – nie przegap!) na stronie treeoftheyear.org.

Pałac w Dalkowie – perła Dolnego Śląska

To właśnie w parku przy pałacu w Dalkowie rośnie buk Serce Wzgórz Dalkowskich, tegoroczny polski kandydat w konkursie Europejskie Drzewo Roku 2025.

Pałac powstał w 1596 roku dla zamożnej rodziny von Glaubitz. W 1742 roku został zakupiony przez rodzinę von Stosch. Już wtedy był rozbudowany o barokowe skrzydło północne. W połowie XIX wieku rezydencja została przebudowana przez kolejnego właściciela, Ernesta Heimana, w stylu klasycystycznym. Na początku XX wieku Richard von Hindersin dobudował taras i nowy pawilon. W latach 30. XIX wieku, po północno-zachodniej stronie posiadłości, założono ogród krajobrazowy o powierzchni 4,5 ha. Ostatnią właścicielką w czasie drugiej wojny światowej była Ilse Munch. Za czasów PRL-u, w dobrze jeszcze wtedy zachowanym pałacu, znajdowały się biura PGR-u. Obecnym właścicielem posiadłości jest Józef Płocha. W parku, dostępnym dla zwiedzających, odbywają się artystyczne warsztaty i różne wydarzenia – np. w niedzielę 11 maja br. zaplanowano III Festiwal Kwitnących Azalii i Rododendronów. 

Od 2017 roku w Dalkowie działa Fundacji Na Rzecz Rodziny i Rewitalizacji Polskiej Wsi. Jej prezeską jest córka właściciela pałacu, Anna Gomułka. I to właśnie do pani Anny trafił niezwykły skarb związany z Dalkowem.

Pamiętniki Luise von Liebermann

W 2019 roku potomek niemieckich zarządców pałacu, Hans-Joachim Breske, przekazał Annie Gomułce pamiętnik Luise von Liebermann, która dwieście lat temu mieszkała w Dalkowie i od 14. do 21. roku życia prowadziła zapiski.  

Luise była córką dawnych właścicieli dalkowskiego pałacu, Caroline i Augusta von Liebermann, żyjących tu na przełomie XVIII i XIX wieku. Miała siedmioro starszego rodzeństwa. Pamiętnik pisała po niemiecku, ocalałe notatki pochodzą z lat 1816–1823. Luise dokumentowała codzienne życie w Dalkowie, m.in. swoją naukę gotowania u pałacowych kucharek. Dużo uwagi poświęcała rodzinie – rodzeństwu, matce, która w młodym wieku utraciła wzrok, przyjaciółce – córce lokalnego pasterza. 

W parku przy pałacu powstał szlak inspirowany pamiętnikiem Liebermannówny z tablicami, na których znajdują się wybrane cytaty i fotografie autorstwa głogowianina Marcina Kopija. Fragmenty pamiętnika ukazywały się cyklicznie na łamach lokalnego „Tygodnika Głogowskiego”, a także na profilu na Facebooku. 

Wielbiciele pałacu, parku i Luise regularnie spotykają się pod bukiem Serce Wzgórz Dalkowskich na głośnym czytaniu. W planach mają wydanie pamiętnika w formie książki.