Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków (CEEB) to rejestr źródeł ciepła używanych do ogrzewania w budynkach mieszkalnych i publicznych oraz lokalach usługowych, a także do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Baza ma również zawierać informacje na temat przyznanych bonifikat w zakresie termomodernizacji oraz wymiany kotłów i tym samym wspierać planowanie i realizację polityki niskoemisyjnej i walkę ze smogiem. CEEB powstaje w ramach projektu Zintegrowanego Systemu Ograniczania Niskiej Emisji (ZONE).  

Kto musi zgłosić źródło ciepła do bazy CEEB?

Źródło ciepła dla nieruchomości, czyli mieszkania, domu, także domku letniskowego, budynku lub lokalu użytkowego, zgłasza właściciel lub zarządca. 

Dla budynków już istniejących trzeba było to zrobić do 30 czerwca 2022 roku. Właściciele nowo powstających budynków muszą złożyć deklarację w ciągu 14 dni od uruchomienia nowego źródła ciepła lub spalania paliw. Jeśli budynek ma więcej niż jednego właściciela, deklarację składa jeden z nich. 

W przypadku budynków wielorodzinnych wspólne źródła ciepła w budynku, np. sieć ciepłowniczą, zgłasza do CEEB zarządca, a indywidualne źródła ciepła, np. kominek – właściciel mieszkania. 

Deklaracje składają również właściciele domków letniskowych – jeśli zainstalowane są w nich źródła ciepła, np. kominki. 

Jakie źródła ciepła znalazły się w CEEB?

Sieć ciepłownicza, kocioł grzewczy na paliwa stałe, piec kaflowy lub wolno stojący opalany paliwem stałym (węgiel, pellet, drewno), kominek na paliwo stałe, kocioł olejowy, gazowy podgrzewacz przepływowy lub/i pojemnościowy, kominek gazowy, grzejnik gazowy, nagrzewnica gazowa, promienniki gazowe, trzony kuchenne, piecokuchnia, kuchnia węglowa, pompa ciepła, instalacje ogrzewania elektrycznego oraz kolektory słoneczne. 

Źródła ciepła w naszych domach

Do bazy CEEB wpisano ponad 17,2 mln źródeł ciepła i spalania paliw. Największy jest udział ogrzewania gazowego, który wynosi obecnie 27,91 proc. Kolejnym źródłem ciepła są kotły na paliwo stałe (25,56 proc.). Trzecie miejsce zajmuje ogrzewanie elektryczne (15,05 proc.).  

Właściciele i gospodarze domów, którzy zgłosili korzystanie z kotłów na paliwa stałe, najczęściej palą węglem i paliwami węglopochodnymi (55,95 proc.). Popularnymi źródłami ciepła są też: drewno kawałkowe (37,03 proc.), pellet drzewny (6,22 proc.) oraz pozostałe rodzaje biomasy (0,8 proc.).

Z danych CEEB dotyczących klasy kotłów na paliwo stałe wynika, że „kopciuchy” wciąż masowo dymią nad Polską. Ponad połowa (50,81 proc.) wszystkich kotłów na paliwo stałe to kotły bezklasowe lub poniżej klasy 3, ekologiczne źródła ciepła i kotły klasy ekoprojekt stanowią natomiast niespełna 2 proc. (1,94 proc.).  

Liczba dotychczas zgłoszonych domów i budynków niemieszkalnych podłączonych do sieci ciepłowniczych, w tym do ciepła systemowego, wynosi ponad 1 mln, ale trzeba pamiętać, że do sieci są zazwyczaj podłączane budynki wielorodzinne. Tak więc liczba mieszkań korzystających z ciepła systemowego jest wielokrotnie wyższa niż liczba budynków – z najnowszych danych GUS wynika, że ciepło systemowe ogrzewa 52,2 proc. gospodarstw domowych w Polsce. 

Pompy ciepła ogrzewają prawie 350 tys. budynków. Kolektorów słonecznych zamontowano ponad 476 tys., najprawdopodobniej jednak służą one nie tyle do ogrzewania domów, co do podgrzewania wody. 

Terminy na wymianę „kopciuchów”

Uchwały antysmogowe zakazujące użytkowania kotłów, pieców i kominków, które emitują najwięcej zanieczyszczeń, obowiązują we wszystkich województwach, poza podlaskim i warmińsko-mazurskim. 

Prekursorem wprowadzania uchwał antysmogowych był Kraków, w którym restrykcyjny zakaz całkowitego spalania węgla i drewna obowiązuje od września 2019 roku. Po czterech latach stosowania zakazu prawie 100 proc. budynków w Krakowie jest już ogrzewanych proekologicznie.

Do końca tego roku trzeba wymienić stare źródła ciepła w czterech województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim.

Uchwały antysmogowe regulują także ogrzewanie pomieszczeń za pomocą kominków na paliwo stałe. Od początku października br. w Warszawie nie można już palić węglem i ekogroszkiem w piecach i kominkach. W powiatach okołowarszawskich zakaz zacznie obowiązywać od 2028 roku. 

Ciepło systemowe – broń na smog

Łączna długość sieci ciepłowniczych w całym kraju wynosi ponad 22 tys. km, mamy jeden z najbardziej rozbudowanych systemów w Europie.

Polskie ciepłownictwo systemowe staje się coraz bardziej zielone: 2/3 ciepła powstaje w procesie kogeneracji, co wspiera likwidację niskiej emisji, przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i poprawia bezpieczeństwo energetyczne kraju. Dzięki efektywnym filtrom do atmosfery nie przedostaje się prawie w ogóle rakotwórczy benzo(a)piren oraz zabójczy tlenek węgla.

Kto będzie mógł korzystać z CEEB

Informacje z ewidencji mają być udostępniane 25 podmiotom, m.in. Inspekcji Ochrony Środowiska, nadzorowi budowlanemu, ministrom właściwym do spraw klimatu, energii, budownictwa, planowania, zagospodarowania przestrzennego i mieszkalnictwa, spraw wewnętrznych oraz finansów publicznych, Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Głównemu Urzędowi Statystycznemu, Krajowemu Ośrodkowi Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Krajowej Administracji Skarbowej, ośrodkom pomocy społecznej i centrom usług społecznych, Bankowi  Gospodarstwa Krajowego, wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast, starostom, marszałkom województwa, wojewodom, Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, Urzędowi Regulacji Energetyki, regionalnym dyrektorom ochrony środowiska, podmiotom udzielającym ze środków publicznych finansowania albo dofinansowania przedsięwzięć: termomodernizacyjnych, niskoemisyjnych lub remontowych oraz odnawialnych źródeł energii.