Ekologia to nie tylko modny trend, to styl życia, przejaw troski o przyszłość Ziemi. Edukację ekologiczną dzieci warto zacząć od najmłodszych lat przy okazji kontaktu z naturą – podczas spacerów po parku, polu czy lesie, obserwacji zwierząt i odkrywania przyrody. O rozwój ekologicznych zainteresowań małych Polaków dbają też dostawcy ciepła systemowego, którzy od ponad dekady organizują w przedszkolach i szkołach lekcje np. o niemarnowaniu ciepła i o ograniczaniu śladu węglowego. Można je znaleźć na platformie „Lekcje Ciepła”. To świetna zabawa dla całej rodziny!

Ekologia zaczyna się w domu

Najważniejsze to uczyć tego, co sami robimy i w co sami wierzymy. Gdy segregujemy śmieci, oszczędzamy wodę, ciepło i prąd, naprawiamy rzeczy i oddajemy innym to, czego już nie potrzebujemy, to takie zachowania dla naszych dzieci staną się nawykami, czymś oczywistym i naturalnym.   

Jeśli więc nie praktykujemy ekologii na co dzień, to może właśnie dziś jest dobry moment na zieloną rewolucję we własnym domu. Zacznijmy od drobnych rzeczy, ale systematycznie i konsekwentnie. 

Oglądajmy wspólnie filmy przyrodnicze i czytajmy książki. Rozmawiajmy z dzieckiem o roślinach, pomnikach przyrody, jakości powietrza i jego zanieczyszczeniach, utrzymaniu porządku i nieśmieceniu nie tylko w domu, ale także na ulicy, w parku, na plaży. Wspólnie weźmy udział w akcjach ekologicznych, takich jak choćby doroczne Sprzątanie Świata w trzeci weekend września.  

Sami lub z sąsiadami załóżmy nawet najmniejszy ogródek, zaangażujmy całą rodzinę, wytłumaczmy dziecku, dlaczego zieleń w mieście jest tak ważna. Podarujmy mu lub jej sadzonkę, kwiat w doniczce, zachęćmy do uprawy własnej rośliny „od nasionka”.

Pięć ekozasad dla dzieci

Każde działanie less waste ma sens i znaczenie. I każdy pretekst jest dobry, by z dzieckiem o tym porozmawiać. Polecamy:

1. Wspólną segregację odpadów według zasady 3R (reduce, reuse, recycle; po polsku znana jako zasada 3U: unikaj, używaj ponownie, utylizuj). Wrzucanie śmieci – papieru, szkła, plastiku i metalu – do odpowiednich pojemników może być świetną zabawą. 

Mistrzami w ograniczaniu wytwarzania odpadów są Szwedzi. Na ich wysypiska trafia tylko 3 proc. śmieci, reszta jest przetwarzana – nie zatruwa powietrza, gleby czy wody. 

2. Ekoprzetwory, czyli zajęcia plastyczne z recyklingu. Wszystko się przyda do kreatywnych prac – stare ubrania, skrawki materiałów, rurki po papierze toaletowym, kolorowe papierki, tzw. złotka, plastikowe czy szklane butelki, nakrętki, korki, niewykorzystane w przeszłości plastikowe słomki, mniejsze i większe opakowania oraz kartony – po jajkach, lodach, jedzeniu. Inspiracji na ekoprzetwory można szukać np. w sieci. 

3. Nie wyrzucajmy zabawek, wymieńmy się lub oddajmy je innym. Warto wprowadzić taką zasadę i wspólnie z dzieckiem wszystkie już niepotrzebne przybory szkolne, książki, zabawki oddawać np. w punktach zbiórki albo zorganizować sąsiedzką lub szkolną wymianę czy kiermasz. 

4. Oszczędzajmy wodę, prąd i ciepło. Gdy wychodzimy z pokoju, gasimy światło, zakręcamy wodę podczas mycia zębów i mydlenia rąk, przed wietrzeniem pokoju czy wychodząc z domu, przykręcamy kaloryfery.

Produkcja prądu i ciepła jest kosztowna, zużywa surowce, ale także nie pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne. Dlatego też dostawcy ciepła systemowego namawiają Polaków do niemarnowania ciepła podczas kampanii „20 stopni dla klimatu”. Przekonują, że obniżenie temperatury w mieszkaniach nie tylko pozytywnie wpłynie na nasze zdrowie, ale przede wszystkim – poprawi jakość powietrza, którym na co dzień oddychamy.

5. Ograniczajmy użycie plastiku. Zmieńmy przyzwyczajenia: nie bierzmy foliówek w sklepach, pijmy wodę z kranu a nie z plastikowych butelek, używajmy wielorazowych butelek i kubków termicznych, kupujmy mydło w kostce i papierowym opakowaniu a nie żel do mycia w plastikowej butelce.

Mamo, tato! Poczytaj dziecku

Dobra książka może być inspiracją do rozbudzenia ducha ekologii. Oto subiektywna lista lektur dla małych ekologów stworzona na podstawie poleceń zaprzyjaźnionych z naszą redakcją rodziców:

• „Ratujmy Ziemię” Gaëlle’a Bouttier-Guérive’a (wydawnictwo Egmont). Wielka księga gier i zabaw, dzięki którym dzieci poznają zasady ekologicznego życia i dowiedzą się, dlaczego ważna jest ochrona przyrody i jak należy segregować śmieci.
• „Ocieplenie klimatu” Kristiny Scharmacher-Schreiber i Stephanie Marian (wydawnictwo Babaryba). Dzięki tej książce dzieci poznają takie pojęcia, jak efekt cieplarniany i ślad węglowy. Dowiedzą się, co to jest klimat i co możemy zrobić, by ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.
• „Inspektor Parma i afera środowiskowa” Christophera Siemieńskiego (wydawnictwo Poradnia K). Główna bohaterka, świnka Parma, tropiąc afery związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego, przybliża dzieciom zagadnienia związane z wpływem zanieczyszczeń na życie na Ziemi, zasadami less i zero waste, recyklingiem. 
• „Śmieci. To, o czym dorośli Ci nie mówią” Bogusia Janiszewskiego (wydawnictwo Publicat). W trakcie lektury poznamy odpowiedzi na pytania, co zrobić z zanieczyszczeniem wody, powietrza i gleby oraz jak powstrzymać eksploatację i niszczenie ekosystemów, by nasza Ziemia przetrwała.
• „Ostatnie drzewo na Ziemi” Małgorzaty Kur i  Magdaleny Starzyńskiej (Agencja Edytorska EZOP). Książka opowiada o świecie bez drzew i marzeniu głównej bohaterki Kaliny, by dzięki nasionom z zielnika babci znowu zaczęły one na Ziemi rosnąć. 
• „Czerwony Kapturek w mieście”. Seria książeczek na temat ekologii, wytwarzania energii, zanieczyszczeń powietrza i jego ochrony, którą można ściągnąć z portalu edukacyjnego „Lekcje Ciepła” (w sekcji Pobierz materiały).