Wytwórcą i dostawcą ciepła systemowego w Rydułtowach jest Ciepłownia Rydułtowy sp. z o.o., która włączyła właśnie do systemu ciepłowniczego nowe źródło – układ kogeneracyjny zasilany biomasą. Uruchomienie tego układu było ostatnim etapem realizacji przyjętego w spółce na lata 2019–2024 ambitnego planu rozwoju, obejmującego modernizację węglowych źródeł ciepła, dywersyfikację paliwową oraz rozwój systemu ciepłowniczego w mieście. Nadrzędnym celem realizowanego programu było uzyskanie statusu systemu efektywnego energetycznie.
Przez efektywny energetycznie system ciepłowniczy lub chłodniczy – zgodnie z definicją Prawa energetycznego w art. 7b ust. 4 – rozumie się system, w którym do wytwarzania ciepła lub chłodu wykorzystuje się co najmniej w 50 proc. energię ze źródeł odnawialnych lub w 50 proc. ciepło odpadowe, lub w 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji, lub w 50 proc. wykorzystuje się połączenie ww. energii i ciepła.
Dekarbonizacja i towarzyszące jej zmiany technologiczne to długotrwały i wymagający znacznych nakładów proces, zwłaszcza w ciepłownictwie, dla którego główne źródło wytwarzania ciepła stanowił dotychczas węgiel kamienny. Rydułtowski system ciepłowniczy w pierwotnej postaci był zasilany centralnie z kotłowni węglowej, wyposażonej w dwa kotły WR25, spalające miał węglowy dostarczany z zakładu przeróbczego pobliskiej kopalni Rydułtowy. W 2016 roku w kopalni uruchomiono centralne odmetanowanie pokładów, zainstalowano silnik kogeneracyjny. Nadwyżka gazu kopalnianego ze stacji odmetanowania oraz ciepło z silnika zostały zagospodarowane w ciepłowni do zasilania systemu ciepłowniczego. W jednym z kotłów WR25 został zabudowany palnik o mocy 5,1 MW, pozwalający współspalać nadwyżki gazu z odmetanowania kopalni z miałem węglowym. Do 2023 roku tenże kocioł został zmodernizowany – obniżono jego moc do 16,4 MWt i wyposażono w nową instalację odpylania.
W roku 2022 rozpoczęto budowę kotłowni gazowej, zasilanej płynnym propanem ze zbiorników podziemnych, z dwoma kotłami o mocy 8 MW każdy. Kotłownia uruchomiona w 2023 roku pełniła rolę podstawowego źródła ciepła w trakcie dalszej modernizacji kotłowni węglowej, a obecnie jest eksploatowana jako źródło szczytowe.
Równolegle z budową kotłowni gazowej prowadzono prace modernizacyjne sieci ciepłowniczej łączącej kotłownie – węglową i gazową oraz zbudowano pompownie sieciowe, zapewniając efektywne wyprowadzenie mocy cieplnej ze źródeł do sieci. Wybudowano również system zasilania energią elektryczną obiektów produkcyjnych spółki z uwzględnieniem wyprowadzenia mocy elektrycznej z układu kogeneracji.
W 2022 roku został zdemontowany kocioł WR25 (niezmodernizowany), budynek kotłowni został rozbudowany oraz wyposażony w instalację kogeneracyjną w technologii ORC o mocy 5,36 MWt i 1,4 MWe zasilaną biomasą. W bezpośrednim sąsiedztwie zbudowano magazyn biomasy. Instalacja została przekazana do eksploatacji w grudniu 2024 roku. Zrealizowane inwestycje zapoczątkowały w Rydułtowach funkcjonowanie efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego.
Ciepłownia Rydułtowy sp. z o.o. w latach 2016–2024 zrealizowała program modernizacji systemu ciepłowniczego, uzyskując następujące efekty:
· obniżenie ryzyka niedostarczenia ciepła ze źródła, poprzez zastosowanie wielu, o mniejszej mocy, a wyższej sprawności, niezależnych źródeł ciepła systemowego,
· wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji – nowy produkt spółki na nieobejmowanym do tej pory rynku,
· zwiększenie odporności na zaburzenia na rynku paliw poprzez zastosowanie źródeł zasilanych różnymi paliwami,
· w kooperacji z kopalnią wykorzystano lokalne paliwo – gaz kopalniany,
· obniżenie mocy źródeł poniżej 20 MW w paliwie pozwoliło na wyjście z systemu ETS,
· niski przyrost ceny ciepła systemowego, pomimo znacznego przyrostu cen na rynku paliw, energii, wynagrodzeń itp.,
· dostosowanie do dyrektyw unijnych i prawa krajowego.
W perspektywie najbliższych lat wszystkich czekają kolejne wyzwania w dążeniu do neutralności klimatycznej. Poczyniona do tej pory w Ciepłowni Rydułtowy sp. z o.o. transformacja źródeł ciepła systemowego i sieci dystrybucyjnej sprawia, że z całą pewnością można stwierdzić, że w Rydułtowach zmieniono ciepło na dobre.