W ciągu najbliższych dziesięciu lat w ramach rządowego programu ma być wyasygnowana kwota 25-30 mld zł na wsparcie termomodernizacji naszych domów. Oznacza to nawet 3 mld zł rocznie. Kwota niebagatelna. Choć według wyliczeń ekspertów, pełna termomodernizacja wszystkich budynków w Polsce kosztowałaby 200 mld zł.
Według danych statystycznych, w Polsce jest 6 mln budynków, z czego 5,5 mln to domy jednorodzinne. Tak, tak – połowa Polaków żyje we własnych, rodzinnych domach. Za niską emisję odpowiadają głównie te niewielkie domy z własnym ogrzewaniem. Często piecem węglowym. Duże bloki na osiedlach najczęściej są zasilane ciepłem systemowym.
Unijne normy nakazują nam szybkie i radykalne działania w celu poprawy jakości powietrza w naszych miastach. Najlepszym sposobem byłaby rozbudowa sieci ciepłowniczych i doprowadzenie ciepła systemowego do jeszcze większej liczby domów. Ale nie wszędzie jest to możliwe. Rząd chce więc rozpocząć działania od poprawy stanu energetycznego budynków.
– Decyzja o zdecydowanym wsparciu termomodernizacji budynków jednorodzinnych, to bardzo ważny i niezbędny krok do rozwiązania problemu smogu w Polsce. Oznacza to, że prawidłowo zdiagnozowano podstawową przyczynę smogu – uważa Konrad Witczak, ekspert Rockwool Polska w rozmowie opublikowanej przez portal WNP.pl
70 proc. domów jednorodzinnych jest w złym stanie energetycznym i niemal 40 proc. nie ma żadnego docieplenia ścian zewnętrznych i dachu. Większość z nich to domy powstałe przed 1990 rokiem. Zgodnie z raportem „Szóste paliwo”, Narodowa Agencja Poszanowania Energii szacuje, że rocznie do ogrzania metra kwadratowego domów sprzed 1990 roku potrzeba nawet średnio 253 kWh energii. Potem jakość naszego budownictwa zaczęła wzrastać, a jednocześnie rosła „świadomość energetyczna” społeczeństwa.
W budynkach z początku XXI w. zapotrzebowanie to wynosi 90-120 kWh. Problem starszych budynków jest więc ogromny. Większe zapotrzebowanie na energię, to większe zużycie paliwa, a co za tym idzie większe zanieczyszczenie powietrza.
Zgodnie z danymi Instytutu Ekonomii Środowiska, większość domów jednorodzinnych ogrzewana jest starymi kotłami na paliwa stałe. Tylko kompleksowe podejście może poprawić jakość powietrza w Polsce.
– Najlepiej byłoby, gdyby termomodernizacja poprzedzała przyłączanie budynków do sieci. Wówczas dostawca ciepła może oszacować jakie parametry systemu powinny być zainstalowane – mówi Bogusław Regulski, wiceprezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie. – W innym przypadku firmy dostarczające ciepło muszą dostosowywać się do zmian parametrów energetycznych domów czy osiedli.
Duże domy, osiedla, spółdzielnie mieszkaniowe czy budynki użyteczności publicznej korzystały z wcześniejszego krajowego programu termomodernizacji, który obowiązywał od 1998 r. Dzięki temu połowa wszystkich zasobów budynków wielorodzinnych została ocieplona. Teraz czas na budownictwo jednorodzinne.
Termomodernizacja to bezpośrednia korzyść dla właściciela budynku. Według raportu „Szóste paliwo”, roczne wydatki na ogrzewanie spadają o 2/3. Korzyści ekologiczne? Przy budynku jednorodzinnym roczne zużycie węgla kamiennego przy zastosowaniu nowoczesnego kotła spada z 3,8 tony do 1,18. Jednocześnie emisja pyłów TSP spadnie z 68 do 21 kg/rok, benzopirenów z 46 do 14,3 g/rok a dwutlenku węgla z 16 ton do niespełna 5. Jeśli właściciel nie wymieni kotła, to spalając dotychczas 6,8 tony węgla rocznie, po modernizacji spali już tylko 1,89 tony.
Zgodnie z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów, wysokość premii termomodernizacyjnej dla inwestora wynosi 20 proc. kosztów remontu. Fundusz Termomodernizacji i Remontów obsługiwany jest przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Jeśli rządowy program zostanie wykonany zgodnie z założeniami, to efektem samej termomodernizacji (bez wymiany instalacji ciepłowniczych) może być ograniczenie emisji niebezpiecznych związków aż o 40 proc.
