Na budynkach i ogrodzeniach w całej Polsce możemy zobaczyć niebieskie lub zielone tabliczki „NO SMOG”. Potwierdzają one przyznanie Certyfikatu Redukcji Niskiej Emisji „PreQurs” wydawanego przez krakowski Instytut Certyfikacji Emisji Budynków (ICEB)*. W ramach certyfikacji, ocenie podlegają najczęściej monitorowane szkodliwe substancje emitowane do atmosfery, takie jak: całkowity pył zawieszony (TSP), bezno(a)piren B(a)P, dwutlenek węgla CO2, tlenki siarki SO2/SOX, tlenki azotu NOX oraz tlenek węgla CO.
Czystsze ciepło
Przez ostatnie 20 lat emisja dwutlenku węgla związana z produkcją ciepła systemowego została zredukowana o prawie 20 proc., a szkodliwych pyłów o prawie 90 proc. To nie wszystko – do 2030 roku dostawcy ciepła planują zmniejszyć emisję dwutlenku węgla jeszcze o połowę.
Znak „LOW SMOG” na niebieskim polu informuje, że budynek emituje mało substancji szkodliwych do powietrza.
Znak „NO SMOG” na niebieskim polu oznacza, że budynek nie emituje lub emituje pomijalnie mało substancji szkodliwych do powietrza. Jest on zazwyczaj zasilany przez kocioł gazowy/olejowy lub ciepło systemowe, a roczny udział bezemisyjnej energii OZE wynosi poniżej 19 proc.
Znak „NO SMOG” na jasno- lub ciemnozielonym, ewentualnie zielononiebieskim, polu informuje, że budynek nie emituje lub emituje pomijalnie mało substancji szkodliwych do powietrza. Jego przyznanie jest uzależnione od stopnia udziału OZE oraz stopnia odzyskania i wykorzystania ciepła odpadowego o odpowiedniej jakości z różnych procesów, np. przemysłowych.
Od H do A+++. Klasa ciepła
W certyfikacie „PreQurs” są przyznawane klasy redukcji. Klasa H (krotność redukcji danego zanieczyszczenia poniżej 1) w praktyce oznacza wzrost emisji w porównaniu z kotłownią referencyjną. Klasy od F do B są przyznawane, gdy krotność redukcji zawiera się między 1 a 25. Klasa A oznacza krotność redukcji powyżej 25, a klasy A+, A++, A+++ krotność redukcji przewyższa 100.
Te najwyższe klasy są przyznawane pod warunkiem osiągnięcia wymaganego udziału kwalifikowanej energii OZE lub energii odzyskiwanej w rocznym bilansie ciepła zasilającego budynek.
Energia kwalifikowana to zasoby energii pochodzące z: *bezemisyjnych OZE (np. z powietrza, słońca, gruntu, pływów morskich, a także energia odzyskiwana pochodząca z bezemisyjnego OZE); *emisyjnych OZE (np. z biomasy, gazu z oczyszczalni ścieków i innych biogazów, a także energia odzyskiwana pochodząca z emisyjnego OZE); *odzyskiwanych źródeł energii (np. z powietrza wylotowego, odpadowa z procesów przemysłowych, pochodzenia antropologicznego).
Budynek pod kloszem
Istota autorskiej metodologii opracowanej przez ICEB, na podstawie której są przyznawane certyfikaty „PreQurs”, polega na tym, że oceniany budynek w przenośni „przykrywa się kloszem” i określa się masę zanieczyszczeń wytworzonych w ciągu roku przy produkcji ciepła na potrzeby ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Co to jest niska emisja
Wszelkie źródła emisji na wysokości nie większej niż 30 m, przeważnie znajdują się one na poziomie do 10–20 metrów. Nie są objęte regulacjami wynikającymi z przepisów prawa ochrony środowiska. Źródła te emitują do otoczenia niebezpieczne substancje, zwłaszcza pyły zawieszone i bezno(a)piren, w wyniku nieefektywnego spalania paliw w indywidualnych kotłach na paliwa stałe. Emisja tych zanieczyszczeń w negatywny i bezpośredni sposób wpływa na otoczenie.
Co to jest wysoka emisja
Wszelkie źródła emisji, które nie stanowią niskiej emisji, a zwłaszcza te objęte regulacjami wynikającymi z przepisów prawa ochrony środowiska. Źródła zaliczane do wysokiej emisji nie wpływają bezpośrednio negatywnie na otoczenie w strefie przebywania ludzi.
Ogólna emisja zanieczyszczeń do powietrza to suma niskiej i wysokiej emisji zanieczyszczeń.
Wynik rocznego bilansu budynku porównuje się do masy zanieczyszczeń, jaka zostałaby wytworzona przez budynek referencyjny (bazowy) wyposażony w kotłownię węglową lub olejową.
Wnioski z oceny ciepła systemowego
Z przeprowadzonych analiz danych dostawców ciepła systemowego jednoznacznie wynika, że ciepłownie i elektrociepłownie zawodowe w znacznej mierze dzięki: *wysokości kominów, *kontrolowanej technologii spalania, instalacjom oczyszczania spalin, *bezpiecznej odległości od stref zamieszkania, nie są przyczyną przekroczeń stężeń szkodliwych substancji w powietrzu w strefie przebywania ludzi. Budynki zasilane ciepłem systemowym można uznać zatem za neutralne, gdyż z uwagi na brak kominów nie emitują one bezpośrednio zanieczyszczeń do powietrza w obszarze uznanym za strefę niskiej emisji.
– Wyniki certyfikacji przedsiębiorstw ciepłowniczych z 2018 i 2023 roku, udostępniane w postaci łatwo zrozumiałych dla odbiorców wskaźników na stronach firmowych producentów i dostawców, dowodzą pozytywnego wpływu produkcji i dystrybucji ciepła systemowego na środowisko, w porównaniu z innymi sposobami ogrzewania, a także pokazują zmiany zachodzące w sektorze ciepłowniczym – wyjaśnia Adolf Mirowski z Instytutu Certyfikacji Emisji Budynków. – Liczby na certyfikatach „PreQurs” poświadczają, ile razy ciepło systemowe emituje mniej szkodliwych zanieczyszczeń do środowiska naturalnego, szczególnie pyłów zawieszonych i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w porównaniu z budynkiem referencyjnym zasilanym kotłem węglowym.
Certyfikaty „PreQurs” oraz znaki „NO SMOG” pozwalają na przejrzystą komunikację z aktualnymi i potencjalnymi odbiorcami ciepła systemowego w zakresie jego wpływu na jakość powietrza w strefie przebywania ludzi.
*Certyfikacja systemów ciepłowniczych jest realizowana przez założony w 2016 roku przez Adolfa Mirowskiego Instytut Certyfikacji Emisji Budynków. Gwarantuje on obiektywną ocenę sposobów ogrzewania budynków, dostawców urządzeń grzewczych i dostawców ciepła systemowego. Ocena odbywa się w oparciu o własne, pierwsze w świecie, autorskie metody i związane z tym certyfikaty. Certyfikacji poddano dotychczas blisko sto podmiotów.
