Zmiany w polskiej energetyce mają być zgodne z kierunkami modernizacji gospodarki przy zachowaniu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Polityka Energetyczna Polski (PEP 2040) będzie realizowana w duchu sprawiedliwego podziału kosztów oraz ochrony wrażliwych grup społecznych, jak np. dotknięci ubóstwem energetycznym, czy regionów żyjących dotychczas z gospodarki opartej na węglu, jak Śląsk.
– Przyjęto nowy dokument strategiczny, który wyznacza kierunki rozwoju sektora. PEP 2040 będzie naszym kompasem w zakresie transformacji do gospodarki zeroemisyjnej – oświadczył na Twitterze Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska.
Strategia energetyczna Polski uwzględnia regulacje i strategie UE: porozumienie paryskie, cele klimatyczno-energetyczne do 2030 roku, Europejski Zielony Ład czy plan odbudowy gospodarczej po pandemii COVID-19.
– Eksperci Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie pozytywnie oceniają rządowe plany transformacji energetycznej PEP 2040. Po raz pierwszy w historii w dokumencie tej rangi podkreślono potencjał ciepłownictwa systemowego w walce o czyste powietrze, neutralność klimatyczną oraz bezpieczeństwo energetyczne kraju – komentował Jacek Szymczak, prezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie. – Oznacza to, iż w najbliższej przyszłości sektor czeka głęboka modernizacja i transformacja, ale przy odpowiednim wsparciu legislacyjnym i finansowym branża jest w stanie sprostać stawianym jej wyzwaniom.
Filary systemu energetycznego Polski
Polska energetyka do 2040 roku przejdzie transformację, która ma być oparta na trzech filarach: 1. sprawiedliwej transformacji, 2. zeroemisyjnym systemie energetycznym oraz 3. dobrej jakości powietrza.
Sprawiedliwa transformacja oznacza zapewnienie nowych możliwości rozwoju, w tym nowych miejsc pracy i gałęzi przemysłu, regionom i społecznościom, które najbardziej zostały dotknięte negatywnymi skutkami przekształceń w związku z niskoemisyjną transformacją energetyczną.
W transformacji uczestniczyć będą także indywidualni odbiorcy energii – zostaną osłonięci przed wzrostem cen nośników energii, a także będą zachęcani do aktywnego udziału w rynku energii.
Szacuje się, że transformacja energetyczna może stworzyć ok. 300 tys. nowych miejsc pracy w branżach związanych z odnawialnymi źródłami energii, energetyką jądrową, elektromobilnością, infrastrukturą sieciową, cyfryzacją czy termomodernizacją budynków.
Zeroemisyjny system energetyczny to kierunek długoterminowy, w którym zmierza transformacja energetyczna. Zmniejszenie emisyjności sektora energetycznego będzie możliwe dzięki wdrożeniu energetyki jądrowej, energetyki wiatrowej na morzu, a także zwiększeniu roli energetyki rozproszonej i obywatelskiej.
Dobra jakość powietrza zostanie osiągnięta dzięki inwestycjom w transformację sektora ciepłowniczego, elektryfikację transportu oraz promowanie domów pasywnych i zeroemisyjnych (wykorzystujących lokalne źródła energii). Zapewnienie czystego powietrza będzie miało pozytywny wpływ na zdrowie całego społeczeństwa.
Najważniejsze założenia PEP 2040
Do 2030 roku emisja gazów cieplarnianych ma zostać zmniejszona o ok. 30 proc. w stosunku do 1990 roku. Wykorzystanie węgla w gospodarce będzie redukowane w sposób zapewniający sprawiedliwą transformację – prognozowany udział węgla w miksie energetycznym ma wynieść 37,5-56 proc. w 2030 roku oraz 11-28 proc. w roku 2040. Zostanie rozbudowana infrastruktura gazu ziemnego, ropy naftowej i paliw ciekłych.
W 2030 roku udział OZE w końcowym zużyciu energii brutto ma stanowić co najmniej 23 proc. Moc zainstalowana w sektorze offshore wind wyniesie 5,9 GW w 2030 roku i ok. 11 GW dekadę później.
Program jądrowy zakłada budowę sześciu bloków. W 2033 roku ma zostać uruchomiony pierwszy blok o mocy ok. 1-1,6 GW, kolejne będą wdrażane co 2-3 lata.
Do 2040 roku wszystkie gospodarstwa domowe będą zaopatrywane w ciepło poprzez dostawy ciepła systemowego oraz wytwarzane przez zero- lub niskoemisyjne źródła indywidualne.
