Muzeum Narodowe w Lublinie zgromadziło ponad 200 tysięcy zabytków z obszaru sztuki, archeologii, numizmatyki, militariów, etnografii i literatury. Ma cztery oddziały w mieście i pięć zamiejscowych. Do 15 maja 2020 roku funkcjonowało pod nazwą Muzeum Lubelskie, kiedy to zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego. 

Więcej naturalnego światła i OZE

Rozpoczęta w 2018 roku modernizacja muzeum miała na celu powiększenie przestrzeni ekspozycyjnej i tematyczne powiązanie poszczególnych obiektów dla stworzenia logicznego ciągu zwiedzania, a także poprawę komfortu zwiedzania i pracy, w tym realizację wielofunkcyjnej przestrzeni muzealnej, z możliwością wykorzystania specjalnych rozwiązań funkcjonalno-przestrzenno-akustycznych wraz z wyposażeniem AV i mobilnymi ściankami ekspozycyjnymi do takich działań kulturalnych jak wernisaże, konferencje, koncerty itp.

– Najtrudniejsze w remoncie było to, że przeprowadzaliśmy go w obecności 200 tysięcy obiektów muzealnych. Ale wykonaliśmy zadanie jak należy – mówiła podczas otwarcia Katarzyna Mieczkowska, dyrektor Muzeum Narodowego w Lublinie. 

Podczas modernizacji i przebudowy muzeum zastosowano wiele innowacyjnych rozwiązań technologicznych, m.in. wykorzystano nowy stropodach do zapewniania oświetlenia naturalnego w jednej z sal poprzez wykonanie świetlika w systemie grzewczo-fotowoltaicznym, zastosowano indywidualne rozwiązanie mikrowentylacji przestrzeni pomiędzy stropodachem i sufitem podwieszanym w świetliku stropodachu, zapewniono parametry mikroklimatu właściwego dla ekspozycji zbiorów muzealnych w salach skrzydła północnego poprzez wprowadzenie wentylacji mechanicznej z klimatyzacją.

Podniesiono także efektywność energetyczną budynku Zamku Lubelskiego, dzięki zastosowaniu systemu zarządzania energią umożliwiającego dobowe i tygodniowe obniżenia temperatury oraz zainstalowaniu odnawialnych źródeł energii – paneli fotowoltaicznych o łącznej mocy ok. 12 kW i przewidywanej rocznej produkcji energii elektrycznej ok. 10 MWh. 

W wyniku realizacji projektu w budynku Zamku Lubelskiego gruntownie przebudowano skrzydło północne, a także zmodernizowano częściowo skrzydła południowe i zachodnie, w tym wystawy stałe: Malarstwo Europejskie i Sztuka Zdobnicza XVI–XIX w., Trybunał Koronny w dziejach Rzeczypospolitej 1578–1794, Galeria Malarstwa Polskiego XIX i XX wieku, Historia Uzbrojenia i Malarstwo Batalistyczne, Grupa Zamek i Awangarda, Galeria im. Ireny Hochman i Tadeusza Mysłowskiego oraz Malarstwo cerkiewne. 

Podczas modernizacji Zamku Lubelskiego zlikwidowano bariery architektoniczne, osoby z niepełnosprawnością ruchową mają swobodny dostęp do wszystkich przestrzeni i pomieszczeń (także sanitariatów), dla niedosłyszących gości stworzono stanowiska z indywidualnym odsłuchem słuchawkowym. 

Wymieniono także instalacje techniczne,  zmodernizowano i powiększono przestrzenie wystawiennicze o prawie 300 m kw. dodatkowej przestrzeni w skrzydle północnym. To właśnie tutaj umieszczono słynny obraz Jana Matejki „Unia lubelska” (1 lipca minęła 452. rocznica tego wydarzenia). Łącznie na Zamku Lubelskim znajduje się 10 sal wystawowych. Poza wymienionymi wyżej wystawami są to jeszcze ekspozycje: Śladami przeszłości. Najdawniejsze Dzieje Ziemi Lubelskiej, Monety i medale na ziemiach polskich X–XX w. oraz Sztuka Ludowa Regionu Lubelskiego.

Unia pomogła w modernizacji MNwL

Projekt „Muzeum Lubelskie – ochrona dziedzictwa przeszłości i nowe wyzwania przyszłości: edukacja, nauka, innowacyjność, promocja regionu, turystyka” był realizowany ze współfinansowaniem Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, Oś priorytetowa VIII. Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury, Działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury. Projekt obejmował roboty budowlane, prace konserwatorskie i zakup wyposażenia. 

Całkowity koszt projektu wyniósł: 34 153 641,96 zł, wartość dofinansowania z UE: 17 690 712,41 zł.