Jakim powietrzem oddychają mieszkańcy Szczecina?
Coraz lepszym – czystszym, zdrowszym i bezpieczniejszym. Według najnowszego rankingu „Business Insider”, Szczecin jest na szóstym miejscu pod względem jakości powietrza w Polsce. Szczecińska Energetyka Cieplna (SEC) ma w tym niemały udział. Dzięki naszym działaniom związanym z modernizacją sieci ciepłowniczej i źródeł własnych, inwestycjom w sieci niskotemperaturowe, w tym opartym na technologii ectogrid™, do powietrza trafia rokrocznie przynajmniej 20 tys. ton mniej dwutlenku węgla (czyli tyle, ile pochłania las o powierzchni 5 tys. hektarów*). Nie możemy też zapominać o działaniach naszych partnerów – Zakładu Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów oraz PGE. Razem dbamy o powietrze w Szczecinie. Ale nie tylko szczecinianie mają przywilej oddychania czystym powietrzem. Również w miastach, gdzie SEC ma spółki córki – Barlinek, Choszczno, Chojnice, Dębno, Łobez, Myślibórz, Połczyn-Zdrój, Słubice, Strzelce Krajeńskie, Zgorzelec – przeprowadziliśmy lub prowadzimy modernizację systemów, która przyczynia się do poprawy jakości powietrza przez obniżenie emisji dwutlenku węgla.
W walce ze zmianami klimatycznymi kluczowym zadaniem jest zwiększenie udziału OZE w ogólnej produkcji energii
Ilu użytkowników korzysta z ciepła systemowego oferowanego przez SEC?
Prawie 21 tysięcy, w tym biznes, urzędy, handel i mieszkalnictwo – całe budynki, jak i klienci indywidualni obsługiwani przez nasze spółki. Skalę najlepiej pokazują liczby przyjazne ciepłownikom: moc zamówiona przez klientów to ponad 600 MW, corocznie sprzedajemy prawie 4 mln GJ ciepła, a długość naszej sieci ciepłowniczej wynosi blisko 390 km. Oceniając możliwości rozwoju i modernizacji miasta, wciąż widzimy potencjał zwiększenia rynku, może nawet jego podwojenia. Obecnie mamy zadeklarowane 100 MW mocy zamówionej w wydanych już warunkach technicznych. Wiąże się z tym konieczność modernizacji istniejących mocy wytwórczych i inwestycji w nowe moce. Równocześnie skupiamy się na efektywnym zarządzaniu popytem u naszych klientów, rozumianym jako efektywne zarządzanie zużyciem energii.
Jak wygląda miks energetyczny w SEC?
Nasz system ciepłowniczy jest oparty na pracy sześciu źródeł ciepła należących do trzech podmiotów. Są to: PGE Energia Ciepła S.A. – Elektrociepłownia „Pomorzany” (węgiel), Elektrociepłownia „Szczecin” (biomasa); Szczecińska Energetyka Cieplna – Ciepłownia Rejonowa „Dąbska” (kogeneracja węglowa), Ciepłownia Rejonowa „Marlicza” (gazowo-olejowa), Elektrociepłownia „Sąsiedzka” (kogeneracja gazowa); Gmina Miasto Szczecin – Zakład Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów (odpady komunalne). System jest oparty na pierścieniowo-promieniowej strukturze sieci. W czasie awarii/wyłączenia jednego ze źródeł lub awarii sieci ciepłowniczej, rozwiązanie to zapewnia możliwość elastycznego przełączania i uzupełniania brakującego ciepła przez pozostałe źródła, adekwatnie do możliwości przesyłowych i produkcyjnych systemu.
Jak działają sieci piątej generacji? Jaka jest ich przewaga nad obecną siecią ciepłowniczą?
Są to sieci wodne ultraniskich temperatur, gdzie temperatura czynnika grzewczego nie przekracza 50ºC i może on współpracować z układami chłodniczymi. W porównaniu z tradycyjnymi sieciami ciepłowniczymi, w sieciach niskotemperaturowych straty ciepła są minimalne. Sieci te pozwalają na wykorzystanie ciepła odpadowego i umożliwiają dostawy chłodu. Sieci niskotemperaturowe piątej generacji to nasza, czyli ciepłownictwa systemowego, przyszłość. Traktowane obecnie jako innowacja, za 10–15 lat staną się standardem. Powstanie więcej takich obszarów, jak szwedzki Medicon Village czy wzorowana na nim szczecińska Łasztownia – samowystarczalnych energetycznie, wykorzystujących jako źródło energii ciepło odpadowe, niemal bezemisyjnych, bezpiecznych i opłacalnych dla użytkownika końcowego. Zastosowane w Szczecinie rozwiązanie jest unikatowym w Polsce, a jego wprowadzenie było możliwe dzięki temu, że twórca technologii ectogrid™ – koncern E.ON – jest udziałowcem i partnerem SEC. Do inteligentnej niskotemperaturowej sieci w czerwcu br. zostało podłączone Morskie Centrum Nauki mieszczące się na Łasztowni.
Jakie przedsięwzięcia dla podniesienia efektywności systemu planuje SEC do końca dekady?
Podstawowe założenia to: redukcja emisji dwutlenku węgla – o 30 proc. względem roku 2016 i o 50 proc. na kWh sprzedaży energii, neutralne pod względem emisji budynki oraz zelektryfikowana flota. Aktualnie specjaliści wszystkich obszarów biznesowych spółek w grupie E.ON Energy Infrastructure Solutions (EIS) opracowują alternatywę dla źródeł węglowych, uwzględniając możliwości technologiczne oraz aspekt ekonomiczny w postaci końcowej ceny ciepła dla klienta. Jako grupa spółek ciepłowniczych, które funkcjonują w różnych warunkach geoekonomicznych, musimy się „mierzyć” ze współpracą „ponad granicami”. Każda z lokalizacji ma swoje uwarunkowania – pracujemy nad połączeniami transgranicznymi, współpracujemy z innymi podmiotami energetycznymi, władzami samorządowymi, które planują inwestycje nie tylko bezpośrednio pod kątem energetycznym, ale także związane np. z zagospodarowaniem odpadów poprzez budowę spalarni.
Jaka jest przyszłość ciepłownictwa systemowego? Jak ma przebiegać transformacja energetyczna?
Naszym głównym celem jest odejście od węgla i znalezienie alternatywnych technologii. Dla tak dużych systemów energetycznych jak nasze, paleta technologii jest znana i określona, a pula rozwiązań zamknięta. Wyzwaniem jest dopasowanie odpowiednich technologii do systemów i znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak zlikwidować barierę ekonomiczną w kontekście tego, że inwestując pieniądze musimy się czuć bezpiecznie, że „je odzyskamy”, a naszych klientów będzie stać na oferowane przez nas ciepło. Proces transformacji energetycznej opiera się na dwóch obszarach: digitalizacji i dekarbonizacji. Wdrożenie technologii cyfrowych do analizy danych i monitorowania służy optymalizacji zużycia energii. Wykorzystanie inteligentnych sieci energetycznych umożliwi dynamiczne zarządzanie dostawą energii i jej zużyciem, co oznacza aktywne zaangażowanie odbiorców. Kluczowym zadaniem w walce ze zmianami klimatycznymi jest zwiększenie udziału źródeł odnawialnych w ogólnej produkcji energii. Do tego inwestycje w technologie pozwalające na efektywne akumulowanie i dystrybucję energii z OZE, integracja systemów, czyli tworzenie spójnych systemów integrujących różne źródła energii i technologie, umożliwiające sprawny przepływ energii między obiektami o różnym profilu zapotrzebowania energetycznego.
Zmianę zacznij od siebie… Na ile SEC jest zieloną firmą?
Poza rozwijaniem naszego biznesu w tym kierunku, jak chyba każda firma mamy zespół ESG, który analizuje, jaki wywieramy wpływ na środowisko i inspiruje do wprowadzania zmian. Pracujemy w biurowcu o najwyższym standardzie energetycznym, a nasza flota jest już w 80 proc. zelektryfikowana. A z rzeczy codziennych: wodę butelkowaną kilka lat temu zastąpiliśmy wodą z kranu, digitalizujemy dokumenty, a jeśli musimy je drukować, to drukujemy dwustronnie, dajemy drugie życie przedmiotom, np. z bannerów reklamowych szyjemy torby na zakupy, staramy się kupować gadżety pochodzące z recyklingu. Dostawcy i kontrahenci SEC-u są zobowiązani do przestrzegania standardów ekologicznych w zakresie ochrony środowiska, zasobów, emisji czy odpadów. Nasi pracownicy przenoszą efektywnościowe działania z firmy na grunt prywatny, sami również zgłaszają dobre pomysły stosowane w ich domach lub gdzieś podpatrzone. Przyjmujemy to z entuzjazmem. Czujemy i widzimy świeżą aktywność, zaangażowanie i inicjatywy pracownicze – np. balkony pełne kwiatów, gdzie można złapać chwilę oddechu i napić się kawy, albo zielone ściany w środku biura. Teraz trwa w SEC-u prosta, ale szalenie sympatyczna akcja „Energooszczędni” – od Działu Administracji, zainspirowanego podobną akcją kolegów z E.ON Polska, dostajemy systematycznie newslettery na temat oszczędzania energii, wody, papieru, z podpowiedziami, co jeszcze sami możemy zrobić dla środowiska w miejscu pracy.
Jest Pani związana z branżą postrzeganą jako „bardziej męska”. Jak zachęciłaby Pani kobiety, by związały swoje zawodowe losy z ciepłownictwem?
To, co obecnie dzieje się w branży energetycznej, porównałabym do rewolucji przemysłowej. Zachodzą daleko idące zmiany technologiczne, gospodarcze, społeczne. Innowacyjne pomysły są niezwykle cenne, a to kobiety często wykazują się kreatywnością i zdolnością do myślenia poza utartymi schematami. Każda kobieta może znaleźć swoją własną oryginalną inspirację, bez względu na to, jaką branżę wybierze. Kluczem jest odnalezienie pasji i ciągłe rozwijanie umiejętności. Dziewczyny, kobiety – bądźcie w tym odważne!
*Popularny wśród szczecinian Park Krajobrazowy „Puszcza Bukowa” rozciąga się na powierzchni 9096 ha