Na drodze do efektywnego systemu ciepłowniczego

Kiedy Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gnieźnie Sp. z o.o. uzyska status efektywnego systemu ciepłowniczego?

Zielone ciepło z Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Gnieźnie Sp. z o. o., które w co najmniej 50 proc. będzie wytwarzane z certyfikowanej biomasy spełniającej kryteria zrównoważonego rozwoju, pozwoli nam uzyskać status efektywnego systemu ciepłowniczego już w połowie 2024 roku. Niezbędne było do tego nie tylko stworzenie systemu gwarantującego wykorzystywanie wyłącznie biomasy spełniającej kryteria zrównoważonego rozwoju, co zostało potwierdzone certyfikatem wydanym przez Program Weryfikacji Zrównoważonych Zasobów SURE (Sustainable Resources Verification Scheme), ale także zakontraktowanie odpowiedniej ilości takiej biomasy. Po wielomiesięcznych testach zdecydowaliśmy się na wykorzystanie peletu drzewnego z odpadów tartacznych i odpadów z zakładów przetwarzających drewno oraz PKS – Palm Kernel Shell, czyli rozdrobnionej łupiny orzecha palmy olejowej, zwanej też olejowcem gwinejskim. To, co jest więc odpadem drzewnym lub rolniczym, wykorzystujemy w Gnieźnie jako paliwo do produkcji ciepła. Na najbliższe 12 miesięcy, w wyniku postępowania przetargowego, zakontraktowaliśmy od 16 do 22 tys. ton peletu drzewnego pochodzącego z odpadów produkcyjnych i tartacznych.

Naszym celem jest, aby zapewnienie komfortu cieplnego było jak najtańsze dla mieszkańców Gniezna.

Jakie zmiany technologiczne zostały wprowadzone w przedsiębiorstwie w związku z zastąpieniem węgla biomasą?

Do wytwarzania ciepła systemowego z biomasy wykorzystujemy kotły WR, które standardowo są przeznaczone do wytwarzania ciepła z miału węglowego. Takie było założenie od samego początku. Czekając na wyznaczenie docelowych kierunków transformacji energetycznej, nie chcieliśmy nadmiernie inwestować w zmiany technologiczne. Dokonaliśmy jedynie modernizacji systemu dostarczania paliwa, czyli biomasy do kotłów, w tym zamontowaliśmy system ssaw, które wyeliminowały pylenie oraz jesteśmy w trakcie doboru i montażu systemu zapobiegającego ewentualnemu cofaniu się płomienia do zasobników przykotłowych. Dla zapewnienia jej odpowiedniej jakości i wartości opałowej, zdecydowaliśmy się na system dostaw na czas (just in time) z bezpośrednim transportem biomasy do zasobników przykotłowych. Wszystko dlatego, że nie posiadamy specjalnej infrastruktury magazynowej dla biomasy. Musieliśmy także się nauczyć, jak spalać w tych kotłach biomasę, w tym rozgrzewać sklepienie do temperatury pozwalającej zapoczątkować ten proces.

Jakie są najważniejsze korzyści wynikające z produkcji zielonego ciepła przez PEC w Gnieźnie?

Zielone ciepło to przede wszystkim: 

• lepsza jakość powietrza. Przy spalaniu biomasy zamiast węgla aż dziesięciokrotnie zmniejszy się ilość związków siarki wprowadzanych do atmosfery. W wyniku spalania biomasy uzyskuje się pięciokrotnie mniej popiołu w porównaniu z żużlem paleniskowym powstającym ze spalania miału węglowego, a odpad ze spalania biomasy będzie mógł być wykorzystany jako naturalny nawóz, który będzie można zagospodarować rolniczo.

• niższe koszty produkcji ciepła. Konieczność umorzenia dla każdej tony węgla zużytego do produkcji ciepła systemowego aż dwóch uprawnień do emisji dwutlenku węgla, których cena jest bliska 90 euro, sprawia, że produkcja ciepła systemowego z biomasy spełniającej kryteria zrównoważonego rozwoju, jest dużo korzystniejsza dla odbiorców niż gdyby do produkcji ciepła wykorzystywany był miał węglowy. Zagwarantuje to odbiorcom stabilną i możliwie najniższą cenę ciepła systemowego – pozbawioną wpływu konieczności umarzania uprawnień do emisji dwutlenku węgla, których ceny rosną i są trudne do przewidzenia.

• efektywny system ciepłowniczy. Zmieniające się przepisy środowiskowe UE sprawiają, że gnieźnieński system ciepłowniczy powinien uzyskać status efektywnego systemu ciepłowniczego. Do produkcji ciepła powinny być wykorzystywane w 50 proc. odnawialne źródła energii. Uzyskanie takiego statusu pozwoli jednocześnie spełniać przez ten system kryteria bezemisyjności. Oznacza to, że nowe budynki, które już są podłączone lub zostaną podłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej, będą uważane za bezemisyjne. To wymóg pakietu „Gotowi na 55” [„Fit for 55”]. Jest to ważne zarówno w aspekcie pozyskiwania nowych klientów, jak i w zakresie rozbudowy sieci ciepłowniczej, a tym samym w rozwoju firmy. 

• tańsze ciepło. Zastąpienie miału węglowego biomasą spowoduje obniżenie kosztu wytworzenia ciepła o około 20 proc., a to z kolei wpłynie na obniżenie cen ciepła systemowego. Odbiorcy ciepła PEC Gniezno w roku 2024, po zakończeniu obowiązywania systemu wsparcia w postaci rekompensat, nie powinni więc odczuć podwyżek cen ciepła, a wręcz nieznacznie ich obniżenie. Naszym celem jest, aby zapewnienie komfortu cieplnego było jak najtańsze dla mieszkańców Gniezna.

Co po biomasie? Jakie kolejne kroki planuje PEC Gniezno na drodze wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji ciepła?

Zastąpienie miału węglowego biomasą to dopiero początek zielonej transformacji PEC Gniezno. Już teraz do produkcji ciepła systemowego wykorzystywana jest energia elektryczna z instalacji fotowoltaicznych. Docelowo, w ramach zielonej transformacji energetycznej, rozważane jest wykorzystanie: geotermii, wysokosprawnej kogeneracji opartej na biomasie z opcją wykorzystania paliw alternatywnych, pomp ciepła dla punktowego wytwarzania ciepła, w tym ciepłej wody użytkowej, a także krótkookresowe i długookresowe magazynowanie ciepła wytworzonego z energii elektrycznej pochodzącej ze słońca i wiatru oraz z paneli solarnych. 

Jakie działania edukacyjne dotyczące zazieleniania ciepłownictwa prowadzi gnieźnieńskie przedsiębiorstwo?

Stawiamy na edukację ekologiczną najmłodszych odbiorców ciepła systemowego. We wszystkich szkołach podstawowych w Gnieźnie organizujemy „Lekcje Ciepła”, przeprowadziliśmy także dla uczniów, ich rodziców i opiekunów, konkurs plastyczny na przedstawienie ciepłowni przyszłości. Nagrodą w tym projekcie był m.in. pięknie wydany album „Wielka Księga Ciepła”. Staramy się propagować wiedzę na temat ciepła systemowego także wśród osób dorosłych, przekonując, że ciepło systemowe jest bezpieczne, a przede wszystkim stanowi najtańszy sposób zapewnienia sobie komfortu cieplnego. Bierzemy udział w akcji „20 stopni”, w której namawiamy mieszkańców Gniezna, by zimą obniżyli temperaturę w mieszkaniach choćby o 1–2 stopnie, do 20 stopni właśnie. Montujemy testowo specjalne systemy, które elastycznie dostosowują ilość ciepła potrzebną do zagwarantowania indywidualnego komfortu cieplnego. Systemy te pozwalają na niemarnowanie energii, a tym samym na znaczne oszczędności w opłatach za ciepło. Prowadzimy także zakrojoną na szeroką skalę promocję „Zielonego ciepła” z PEC, jako działanie nie tylko proekologiczne, ale stabilizujące cenę ciepła systemowego.