Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. z końcem 2023 roku zakończyło największy w swojej historii program inwestycyjny współfinansowany ze środków unijnych, obejmujący trzy projekty dotyczące rozbudowy i kompleksowej modernizacji lubelskiego systemu ciepłowniczego. Następny etap to pozyskanie dofinansowania dla projektu „Digitalizacja sieci ciepłowniczej w Lublinie”, którego realizacja będzie kolejnym milowym krokiem w kierunku transformacji energetycznej i osiągnięcia celu neutralności klimatycznej ciepła systemowego w Lublinie.
– Miniony rok był przełomowy dla funkcjonowania i organizacji rynku ciepła systemowego w Lublinie. Zakończyliśmy, trwający od 6 lat, program przebudowy i unowocześniania systemu ciepłowniczego. Jednocześnie wraz z zatwierdzoną strategią rozwoju spółki do 2027 roku, rozpoczęliśmy pracę nad budową Inteligentnej Sieci Ciepłowniczej. W tym samym czasie producenci ciepła przebudowują jednostki wytwórcze i konsekwentnie odchodzą od spalania węgla. Już w przyszłym roku nawet 90 proc. ciepła systemowego będzie produkowane z gazu i odnawialnych źródeł energii. Efekty naszych wspólnych działań pozwalają optymistycznie patrzeć w przyszłość zarówno z punktu widzenia wymogów transformacji energetycznej, jak i bezpieczeństwa energetycznego naszego miasta – mówi Marek Goluch, prezes zarządu LPEC S.A.
Projekty UE
W ramach całego programu inwestycyjnego w Lublinie wybudowano 36 km nowych rurociągów ciepłowniczych, a 23 km kompleksowo zmodernizowano. Ponadto zlikwidowano 10 przestarzałych węzłów grupowych, a w ich miejsce wybudowano 178 węzłów indywidualnych. Łączna wartość wszystkich projektów wyniosła 207 mln zł, wartość dofinansowania z UE to prawie 73,5 mln. Realizacja projektu pozwoli na redukcję 17 tys. ton dwutlenku węgla, 5,5 tys. ton pyłów oraz na zaoszczędzenie strat ciepła na poziomie 122 tys. GJ. Pozyskanie tak dużego dofinansowania było możliwe m.in. dzięki temu, że lubelski system ciepłowniczy jako jeden z nielicznych w Polsce miał status tzw. systemu efektywnego (ponad 75 proc. ciepła było wytwarzane w kogeneracji). Warunek ten był konieczny do aplikacji o środki pomocowe z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020.
Projekt „Rozbudowa efektywnego systemu ciepłowniczego na terenie miasta Lublin” obejmował budowę 24 km nowych sieci ciepłowniczych w dzielnicach: Wrotków, Czechów Północny, Ponikwoda, Felin, Kośminek, Bronowice, Węglin Południowy, Dziesiąta, Śródmieście. Zasadniczym celem projektu było pokrycie dodatkowego zapotrzebowania na ciepło użytkowe na terenie Lublina za pomocą energii cieplnej powstałej w procesie wysokosprawnej kogeneracji i tym samym uniknięcie nadmiernego zużycia energii pierwotnej oraz emisji gazów cieplarnianych.
Projekt „Modernizacja sieci ciepłowniczej na terenie miasta Lublin” obejmował wymianę 23 km sieci wybudowanych w latach 1970–1990, które wymagały modernizacji z uwagi na poprawę bezpieczeństwa dostaw i rosnący popyt na ciepło systemowe. Inwestycje dotyczyły strategicznych rurociągów zasilających dzielnice: Czuby, Konstantynów, Czechów, Śródmieście, Rury, Kalinowszczyzna, Rudnik, Felin, Bronowice, Hajdów-Zadębie. Celem projektu było zmniejszenie strat ciepła powstających w procesie przesyłania i dystrybucji ciepła i tym samym zmniejszenie zużycia energii pierwotnej oraz emisji gazów cieplarnianych.Projekt „Przebudowa węzłów grupowych na trenie miasta Lublin” obejmował wymianę 10 istniejących węzłów grupowych na 178 indywidualnych węzłów cieplnych w dzielnicach: Czechów, Czuby, Kalinowszczyzna i Wrotków. Ponadto zostało wybudowanych 11,7 km sieci ciepłowniczych preizolowanych, wyposażonych w system alarmowy sygnalizacji stanów awaryjnych. Nowo wybudowana sieć zastąpiła stare sieci niskoparametrowe o łącznej długości 13,4 km. Celem projektu było zmniejszenie strat ciepła powstających w procesie przesyłania i dystrybucji ciepła i tym samym zmniejszenie zużycia energii końcowej oraz emisji gazów cieplarnianych.
Inteligentna Sieć Ciepłownicza
Kluczowy projekt inwestycyjny LPEC S.A. w nowej perspektywie finansowania 2023–2027 to budowa Inteligentnej Sieci Ciepłowniczej. Celem projektu jest wsparcie i udoskonalenie procesu zarządzania siecią ciepłowniczą w Lublinie. W ramach inwestycji sieć zostanie wyposażona m.in. w infrastrukturę do monitorowania efektywności przesyłu ciepła, optymalizacji jej pracy oraz zintegrowanego zarządzania poszczególnymi elementami na odległość. System będzie również wyposażony w aplikacje wspierające proces decyzyjny. Zastosowane rozwiązania umożliwią dobór czynnika grzewczego w źródłach i sterowanie urządzeniami tak, aby przesył ciepła odbywał się z minimalnymi stratami. Docelowo w ramach inteligentnego systemu ciepłowniczego możliwa będzie integracja z rozproszonymi źródłami odnawialnej energii, takimi jak energia słoneczna czy geotermalna oraz biomasa, co pozwali na zrównoważone zarządzanie energią cieplną dla całego miasta. W ramach ISC opracowano koncepcję oraz studium wykonalności projektu „Digitalizacja sieci ciepłowniczej w Lublinie” które były podstawą do aplikowania o środki unijne. Wartość projektu wynosi 20 mln zł, a oczekiwane rezultaty to m.in. oszczędność energii finalnej na poziomie 87,7 tys. GJ i redukcja emisji dwutlenku węgla w wysokości 5,66 tys. t/rok. Podpisano również porozumienie z Politechniką Lubelską, w ramach którego trwają obecnie prace projektowe nad wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji do optymalizacji pracy sieci i obciążenia źródeł ciepła, przy zapewnieniu komfortu cieplnego oczekiwanego przez odbiorcę.
Instalacje OZE. Fotowoltaika
Ważnym projektem dla budowania zrównoważonej energetyki było również rozbudowanie własnych instalacji odnawialnych źródeł energii. W minionym roku LPEC S.A. prawie dziesięciokrotnie zwiększyło dotychczasowy potencjał poprzez instalację paneli fotowoltaicznych o mocy 340 kW. Panele zainstalowano na 13 budynkach technicznych LPEC, w których znajdują się węzły cieplne dostarczające ciepło i ciepłą wodę do budynków mieszkalnych w Lublinie w dzielnicach: Czechów Północny, Czuby Północne, Konstantynów, Rury, Wieniawa i Wrotków. Produkowana energia elektryczna zostanie wykorzystana do zasilania urządzeń ciepłowniczych, przyczyniając się do oszczędności w kosztach energii elektrycznej oraz zwiększając niezależność spółki od dotychczasowych dostawców.
***
Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. zarządza jednym z większych systemów ciepłowniczych w całym kraju – pod względem zamówionej mocy cieplnej system zajmuje 9. miejsce. Firma eksploatuje obecnie 469 km sieci ciepłowniczych i prawie 2419 węzłów cieplnych. W ciągu ostatnich 10 lat w modernizację i rozwój sieci spółka zainwestowała 320 mln zł, pozyskując na ten cel prawie 100 mln zł dotacji ze środków unijnych. LPEC S.A. dostarcza ciepło do 75 proc. gospodarstw domowych w Lublinie, ogrzewając blisko 250 tysięcy mieszkańców. Firma obchodzi w tym roku jubileusz 60-lecia.