Z nieefektywnych energetycznie budynków i osiedli ucieka ciepło, przyczyniając się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych. By osiągnąć zerową emisję gazów cieplarnianych do 2050 roku, zmianę musimy zacząć od naszych domów. Komisja Europejska ogłosiła strategię, potwierdzoną w programie „Fit for 55”, której celem jest poprawa efektywności energetycznej budynków – renowacja budynków jedno- i wielorodzinnych oraz gmachów użyteczności publicznej ma objąć całą Europę.
Unia finansuje renowację
Z ogłoszonego w połowie grudnia 2021 roku przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programu „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC Plus” mogą skorzystać spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe oraz jednostki samorządu terytorialnego (JST), a także spółki prawa handlowego, w których JST mają 100 proc. udziałów/akcji i które zostały powołane do realizacji zadań własnych JST. Przedsięwzięcia będą finansowane ze środków unijnego Funduszu Modernizacyjnego.
– Potrzeby Polski w obszarze inwestycji, które będą służyły modernizacji systemu energetycznego oraz poprawie efektywności energetycznej, są ogromne – podkreślała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. – Z tego względu istotne jest skuteczne i sprawne wykorzystanie środków z Funduszu Modernizacyjnego, który w perspektywie do roku 2030 będzie stanowił jeden z największych instrumentów finansowych.
Celem „Renowacji” jest zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych wielorodzinnych (powyżej siedmiu lokali) oraz budynków użyteczności publicznej – a w efekcie: poprawa jakości powietrza i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych.
„Czyste Powietrze” i „Ciepłe Mieszkanie”
Do termomodernizacji budynków i wymiany źródeł ogrzewania, w tym podłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej, zachęcają rządowe programy – takie jak „Czyste Powietrze” skierowane do właścicieli domów jednorodzinnych czy zapowiadane od drugiego kwartału br. nowe „Ciepłe Mieszkanie” dla właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych.
Budżet pilotażowego naboru wynosi 10 mln złotych. Wysokość dotacji z NFOŚiGW, uzależniona od realizowanych usprawnień, ma pokryć wkład właściciela budynku. Pozostałą część finansuje partner – przedsiębiorstwo usług energetycznych (ang. Energy Service Company, ESCO), z którym właściciel budynku zawiera tzw. umowę EPC – na poprawę efektywności energetycznej (ang. Energy Performance Contract).
– Skala potrzeb w obszarze efektywności energetycznej budynków w Polsce wymaga, by tradycyjne wsparcie dotacyjne uzupełnić o inne instrumenty finansowe. Służy temu pilotażowy system wsparcia inwestycji w termomodernizację budynków w modelu przedsiębiorstw usług energetycznych (ESCO) opartych na gwarancji oszczędności energii – tłumaczy prezes NFOŚiGW prof. Maciej Chorowski.
ESCO bierze na siebie większość ryzyka finansowego, dostarczając środków poprawy efektywności energetycznej, ale jest również zaangażowany w zarządzanie energią w budynkach, a jego wynagrodzenie zależy od osiągnięcia gwarantowanych oszczędności.
Na co można dostać dotację
Dofinansowanie w ramach programu „Renowacja” dotyczy prac modernizacyjnych, których efektem będzie zmniejszenie zużycia energii końcowej, czyli zużywanej przez budynek dla: ogrzewania, przygotowania ciepłej wody, wentylacji czy chłodzenia, o minimum 30 proc. względem stanu przed modernizacją. Zapotrzebowanie budynku na energię końcową (EK) ma maksymalnie wynosić 85 kWh/(m kw. rocznie).
W programie wyróżnione zostały trzy standardy usprawnień:
- modernizacja instalacyjna lub prace termomodernizacyjne w minimalnym zakresie,
- optymalny zakres modernizacji energetycznej – inwestycje obejmujące głównie prace termomodernizacyjne, dzięki którym EK zmniejszy się co najmniej o 45 proc.,
- modernizacja energetyczna, po której EK zmniejszy się co najmniej o 60 proc.
Uczestnicy programu będą mogli skorzystać ze wsparcia doradcy energetycznego – w ramach pierwszego naboru będzie to Krajowa Agencja Poszanowanie Energii (KAPE). Pytania dotyczące wsparcia ze strony doradcy należy kierować pod adres mailowy: doradcaepc@kape.gov.pl.
Co to jest efektywność energetyczna budynku
Efektywność (sprawność) energetyczna to stopień przygotowania budynku do zapewnienia komfortu jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem przy jednoczesnym możliwie najniższym zużyciu energii przez ten budynek.
Na ostateczną ocenę efektywności energetycznej składa się m.in. ocena izolacyjności cieplnej przegród oraz sprawności zastosowanych w budynku instalacji i urządzeń.
Jaka jest wysokość wsparcia
Wstępne wnioski (fiszki ) w pilotażowym programie priorytetowym „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC” będą przyjmowane do 31 marca 2022 roku. Pozytywna ocena fiszki to warunek złożenia wniosku o dofinansowanie, jest jednak możliwe złożenie wniosku o dofinansowanie z pominięciem fiszki po spełnieniu warunków określonych w Regulaminie naboru i programie priorytetowym. Wnioski o dofinansowanie można złożyć do 28 kwietnia 2023 roku. Dotacja wynosi od 10 do 30 proc. kosztów kwalifikowanych (w zależności od przedsięwzięcia). Minimalna wartość projektu to 250 tys. zł.
Składanie fiszek i wniosków odbywa się za pomocą generatora wniosków o dofinansowanie ze środków krajowych. Pytania na temat programu można kierować do NFOŚIGW: EPC@nfosigw.gov.pl.
