W połowie marca br. Parlament Europejski (PE) przyjął zmiany w dyrektywie dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków, które mają sprawić, że: wzrośnie tempo renowacji budynków nieefektywnych energetycznie; do 2030 roku znacznie zmniejszą się emisje gazów cieplarnianych i zużycie energii przez sektor budownictwa; do 2050 roku sektor ten stanie się neutralny dla klimatu. PE poparł poprawkę premiera Jerzego Buzka o dopuszczeniu wykorzystania efektywnych systemów ciepłowniczych w ogrzewaniu zeroemisyjnych budynków. Buzek podkreślał, że „to kluczowe dla modernizacji m.in. naszego ciepłownictwa, z którego w Polsce korzysta ok. 15 mln osób”.
Dyrektywa zakłada również lepszy dostęp do informacji na temat charakterystyki energetycznej budynków, dzięki obowiązkowi sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Dotychczas taki dokument był wystawiany tylko dla nieruchomości wybudowanych po 2009 roku. Od 28 kwietnia br. właściciel budynku lub lokalu będzie musiał dołączać świadectwo do każdej umowy dotyczącej wynajmu lub sprzedaży.
Co to jest świadectwo charakterystyki energetycznej
Świadectwo charakterystyki energetycznej, nazywane też certyfikatem lub paszportem energetycznym, to dokument, który zawiera informacje o zapotrzebowaniu na energię potrzebną do ogrzewania pomieszczeń, wody w instalacji, a także wentylacji, klimatyzacji i oświetlenia. Określa także źródła pochodzenia energii i emisję dwutlenku węgla danego budynku.
Energia użytkowa (EU) to energia zużyta przez użytkowników budynku do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody. Energia końcowa (EK) – energia dostarczona do budynku (za nią płacimy). Nieodnawialna energia pierwotna (EP) to energia zawarta w paliwie.
Wskaźniki zapotrzebowania rocznego na EU, EK i EP są podawane w certyfikacie energetycznym budynku.
Świadectwo uwzględnia parametry techniczne konstrukcji i instalacji budynku oraz parametry techniczne źródła ciepła zasilającego budynek lub część budynku. Do jego sporządzenia są stosowane dwie metody wyliczeń: metoda zużyciowa, oparta na faktycznie zużytej ilości energii, oraz metoda obliczeniowa, oparta na standardowym sposobie użytkowania budynku lub części budynku.
Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez dziesięć lat od dnia jego sporządzenia. Certyfikaty wydane przed dniem wejścia w życie nowej ustawy (czyli 28 kwietnia br.) nadal obowiązują. Jeśli jednak w budynku (lokalu) zostaną przeprowadzone prace budowlano-instalacyjne (np. wymiana okien czy źródła ciepła, ocieplenie ścian czy termoizolacja dachu) i zmieni się charakterystyka energetyczna budynku, właściciel będzie musiał wystąpić o sporządzenie nowego certyfikatu energetycznego.
Dane zawarte w świadectwie stanowią wskazówkę, jak oszczędzić na rachunkach i podnieść wydajność instalacji w budynku czy lokalu – audytor ma obowiązek podać zalecenia dotyczące poprawy charakterystyki budynku.
Kiedy jest potrzebne świadectwo energetyczne
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, części budynku lub lokaluto jeden z dokumentów wymaganych przy zawieraniu umów związanych z nieruchomościami – zarówno tych dotyczących wynajmu, jak i sprzedaży.
Obowiązek zlecenia przygotowania certyfikatu i uiszczenia za niego opłaty spoczywa na właścicielu lub zarządcy budynku (w przypadku sprzedaży lub najmu) albo osobie, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (w przypadku zbycia tego prawa). W nowych obiektach – przed złożeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie – o sporządzenie świadectwa występuje inwestor.
W ogłoszeniu o sprzedaży lub najmu budynku (lokalu) od 28 kwietnia 2023 roku trzeba podawać:
• wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
• udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
• jednostkową wielkość emisji dwutlenku węgla.
W przypadku sprzedaży lub wynajmu nieruchomości bez aktualnego świadectwa energetycznego nabywca lub najemca może zlecić sporządzenie tego certyfikatu na koszt zbywcy lub wynajmującego. Właściciel nieruchomości, który nie dostarczy świadectwa energetycznego do transakcji, może zostać ukarany grzywną w wysokości do 5000 zł.
Ważne! Świadectwo energetyczne musi zostać sporządzone, gdy budynek lub lokal mieszkalny czy użytkowy będzie sprzedawany lub wynajmowany. Dopóki korzystamy z nieruchomości na własny użytek, nie musimy sporządzać tego dokumentu. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku nowego budynku czy lokalu – bez świadectwa nie dostanie on zgody na użytkowanie.
Kto wystawia świadectwo energetyczne
Świadectwo może sporządzić jedynie wykwalifikowana osoba zarejestrowana w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Wykaz osób uprawnionych do sporządzania świadectw energetycznych można znaleźć na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii.
Stowarzyszenie Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych szacuje koszt wykonania świadectwa dla mieszkania na 400–600 zł, a dla domu – na 700–1500 zł.
Świadectwo będzie można otrzymać w formie papierowej lub elektronicznej – opatrzone numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz podpisem osobistym osoby uprawnionej lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym (podpisem zaufanym).
Nieruchomości bez świadectwa energetycznego
Z obowiązku sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej są zwolnione budynki:
- podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie i opiece nad zabytkami,
- przeznaczone do użytkowania przez maksymalnie cztery miesiące w roku (domki letniskowe),
- wolnostojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 m kw.,
- służące jako miejsce kultu i do działalności religijnej (kościoły, kaplice, klasztory, cerkwie, zbory, synagogi, meczety, domy pogrzebowe i krematoria),
- przemysłowe oraz gospodarcze, w których jedynym systemem zużywającym energię jest instalacja oświetlenia wbudowanego;
- gospodarstwa rolne o wskaźniku EP do 50 kWh/(m2×rok).
