Ostatnia dekada, czyli lata 2010–2019, według Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO), należy do najcieplejszych w dziejach globalnych pomiarów atmosferycznych.Większość meteorologów zgadza się jednak, że to 2020 rok może być tym najgorętszym.
Zacznijmy od początku. Już styczeń został ogłoszony najcieplejszym styczniem w historii. W lutym na Antarktydzie po raz pierwszy zarejestrowano temperaturę ponad 20°C. W kwietniu na drugim końcu świata, na Grenlandii, padł kolejny rekord: 6°C. Według unijnej służby klimatycznej „Copernicus” maj był cieplejszy o 0,63°C od średniej majowej z bazowych lat 1981–2010 i o 0,05°C od rekordowego maja z 2016 roku (cały tamten rok był rekordowo gorący), podobnie lipiec, najgorętszy miesiąc roku, był cieplejszy w całej Europie o 0,2°C.
Na przełomie XXI i XXII wieku temperatura może być o 0,3 do 4,8 stopnia Celsjusza wyższa niż sto lat wcześniej. Tak wynika z raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 2018 roku.
Upały na biegunie zimna
Wyjątkowo wysokie temperatury obserwujemy na północy Syberii. Pierwsza połowa 2020 r. była o ponad 5°C gorętsza od średniej dla okresu styczeń-czerwiec z lat 1981-2010. W Wierchojańsku, w azjatyckiej części Rosji, odnotowano 20 czerwca 38°C. Ciepło? Bardzo, szczególnie że Wierchojańsk uchodzi za północny biegun zimna! Zazwyczaj temperatura w czerwcu wynosi tam około 15°C, 30-stopniowe fale gorąca zdarzają się w lipcu (w tym roku wystąpiły również na początku sierpnia). Może być to najwyższa temperatura odnotowana za kręgiem polarnym. Poprzedni rekord –37,8°C – należał do Alaski.
W lipcu i sierpniu też idziemy na rekord
11,5°C wyniosła temperatura 2 sierpnia na polarnej wyspie Gołomiannyj na Morzu Karskim w Rosji. Był to najcieplejszy dzień w sierpniu od 1936 roku. Poprzedni rekord na wyspie: 10°C.
31,9°C średnio było w lipcu w Hanoi w Wietnamie. To o 0,5°C wyżej niż rekord lipca z 2019 roku i o 1,4°C cieplej niż w trzecim dotychczas najgorętszym lipcu w 2016 roku.
40°C. Tyle wynosiła temperatura w Hoseini w Iranie. W nocy. Była to dotychczas najgorętsza w 2020 roku noc na świecie.
40,9°C w Binissalem i 35,6°C w Serra d’Alfàbia. To lipcowe rekordy temperatury na Balearach.
41°C zaobserwowano 30 lipca w stacji Lytton w Kolumbii Brytyjskiej. Był to najgorętszy dzień 2020 roku w Kanadzie.
45°C w 2020 roku w Europie po raz pierwszy zanotowano 1 sierpnia w Santa Lucia di Capoterra na Sardynii.
24 godziny. Tyle czasu potrzebowało hiszpańskie Velez Malaga na wybrzeżu Andaluzji, by temperaturą 45,7°C odebrać rekord Sardynii.
92% wilgotności i 35,8°C zanotowano rano 1 sierpnia na wyspie Makassib w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Jak w saunie!
48,8°C. To nowy rekord temperatury na lotnisku w Rijadzie, stolicy Arabii Saudyjskiej. Było to 3 sierpnia.
50,4°C. Taką temperaturę 31 lipca zanotowała saudyjska stacja Dammam na lotnisku King Fahad. Jest to najwyższa temperatura kiedykolwiek tu zarejestrowana.
Lato kontrastów
Lipiec w wielu krajach, np. w Szwajcarii, we Francji, w Austrii, Iraku, Kuwejcie, i niektórych stanach USA, np. w Arizonie czy na Florydzie, był najgorętszym lipcem od początku pomiarów.
Sierpień zaskoczył skalą kontrastów. Nowa intensywna fala upałów przetaczała się przez Syberię, gdy w Europie Zachodniej i Środkowej po tygodniu upałów nastąpił gwałtowny spadek temperatury. Szczególnie w północnych i środkowych Włoszech maksymalne temperatury przypominają raczej te jesienne, zanotowano spadki o kilkanaście stopni. Pierwsza dekada sierpnia będzie we Włoszech jedną z najzimniejszych od dziesięcioleci.
Po kilku dniach chłodu słupek rtęci znowu poszybował w górę. W pierwszej dekadzie sierpnia fala upału zalała prawie całą Europę. Szczególnie gorąco było we Francji – maksymalna temperatura ok. 40°C.
Prądy oceaniczne a klimat
Na wzrost średniej temperatury na całym świecie zazwyczaj wpływa El Niño. W tym roku, rekordowym pod względem temperatur, wpływ tego potężnego prądu morskiego jest na razie marginalny.
Klimat. Co nas czeka?
Rosnące temperatury prowadzą do występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Z roku na rok pojawia się więcej susz, ulew, powodzi, cyklonów i trąb powietrznych. Podnosi się poziom oceanów.
Nie wygląda to dobrze, ale przynajmniej już rozumiemy, że wszystko jest w naszych rękach. Ile mamy czasu na działanie, pisaliśmy tutaj.