Czego Jaś się nie nauczy, tego Zosi nie opowie, a Jan i Zofia umieć nie będą… Dostawcy ciepła systemowego wiedzą, że – aby nauka nie poszła z dymem – dzielenie się wiedzą trzeba zacząć od najmłodszych. Dlatego też od dekady już prowadzą program edukacyjny „Lekcje Ciepła” dla dzieci z klas I–III oraz IV–V szkoły podstawowej, dostępny od 2021 roku również na bezpłatnej platformie e-learningowej www.lekcjeciepla.pl.

Tematy dotyczące ciepła, energii, w tym źródeł odnawialnych, ekologii nie tylko się nie starzeją, ale stają się dla nas wszystkich coraz ważniejsze. „Lekcje Ciepła” to cenny i aktualny materiał, z którym mogą się zapoznawać kolejne roczniki uczniów.

Czerwony Kapturek na „Lekcji Ciepła”

Co roku przybywa dostawców ciepła systemowego, którzy chętnie realizują projekt edukacyjny w miastach, jak też zadowolonych uczniów i chwalących program nauczycieli i dyrektorów szkół – „Lekcje Ciepła” są pełne pobudzających wyobraźnię przykładów i doświadczeń.

Na pierwszej lekcji dzieci się uczą, co to jest ciepło i skąd się ono bierze. Na drugiej dowiadują się, jak wygląda proces jego produkcji. Po trzeciej lekcji wiedzą, jak powstają zanieczyszczenia powietrza i jak je można ograniczać. A na czwartej lekcji poznają sposoby niemarnowania, zarówno ciepła, energii, jak i innych zasobów.  

Każda z lekcji w klasach I–III kończy się pobraniem lub odsłuchaniem jednej z czterech książeczek o „Czerwonym Kapturku w mieście”, odpowiedniej do danego tematu. 

Z platformy e-lerningowej www.lekcjeciepla.pl można pobrać edukacyjne materiały dla nauczycieli, uczniów i rodziców: bezpłatne książeczki, malowanki do wspólnej zabawy-nauki, a także odsłuchać audiobooki. Nauczyciele znajdą tu gotowe scenariusze zajęć do przeprowadzenia zarówno w szkole, jak i podczas nauki zdalnej. 

– Zadowoleni z edukacyjnych książeczek i nietypowych zajęć o cieple i energii, są nie tylko nauczyciele, ale też uczniowie i sami ciepłownicy. W sumie wyprodukowaliśmy 154 tys. książeczek z serii „Czerwony Kapturek w mieście” – wyjaśnia Agnieszka Ościłowska, koordynatorka programu i autorka edukacyjnych książeczek.

Co mali Polacy wiedzą o cieple?

Co to jest smog? Czy ciepło można przekazywać? Czy stosowanie wysokich kominów umieszczonych za miastem pomaga utrzymać czystość powietrza w mieście? Co to jest ślad węglowy? Czy woda z miejskiej ciepłowni może dopływać aż do kaloryferów? Czy ciepło to rodzaj energii? Co można zaliczyć do odnawialnych źródeł energii?

Żeby sprawdzić poziom wiedzy uczniów na temat ciepła, energii, ogrzewania, ekologii, dostawcy ciepła systemowego zapraszają klasy biorące udział w „Lekcjach Ciepła” do przeprowadzenia ogólnopolskiego testu wiedzy o cieple i energii. Krótkie ankiety uczniowie wypełnią przed pierwszą lekcją i po lekcji ostatniej. Wyniki badania poznamy po zebraniu 1000 ankiet.

– Od ponad dekady, wspólnie z nauczycielami zaangażowanymi w projekt „Lekcje Ciepła”, wyjaśniamy dzieciom, jak ważna jest ekologia i czyste, zielone źródła energii. Przekonujemy ich, że każde działanie dla naszej planety ma sens, a zacząć można np. przykręcając kaloryfery podczas wietrzenia mieszkania. I dzieci w lot to chwytają – podkreśla prezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, Jacek Szymczak. – Dzięki ankiecie dowiemy się natomiast, na jakie elementy edukacji powinniśmy położyć większy nacisk. Jestem bardzo ciekaw wyników!

Zrób test i wygraj album

W badaniu mogą wziąć udział szkoły mieszczące się w miastach, w których działają dostawcy ciepła systemowego (lista miast jest dostępna w zakładce Kontakt). Dla każdego poziomu nauczania – klas I–III oraz IV–V – zostały przygotowane osobne ankiety. Zasady konkursu są opisane w serwisie Lekcje Ciepła.

Uczniowie z klas zgłoszonych do badania (pierwszy tysiąc, więc warto się pospieszyć!) otrzymają w nagrodę pięknie ilustrowane albumy edukacyjne o cieple.

– Kiedy pracuję nad albumem „Lekcje Ciepła”, zastanawiam się, co przykuje uwagę dziecka, a co może się okazać zbyt trudne w odbiorze. W związku z tym zawsze staram się przekazywać informacje w możliwie przystępny i atrakcyjny wizualnie sposób – wyjaśnia graficzka, Katarzyna Jasińska, która publikację przygotowała. I podkreśla z uśmiechem: – Nic tak nie uwalnia i nie daje mi tyle radości co przygotowanie ilustracji dla dzieci. Dziecięcy świat pobudza wyobraźnię, pozwala na kreatywność i zabawę kolorami. Skłania, żeby uważniej przyjrzeć się otaczającej nas rzeczywistości, na nowo odkryć w niej coś ciekawego i inspirującego.

Dlaczego warto wziąć udział w „Lekcjach Ciepła” i konkursie?

Zapytaliśmy nauczycielki – w Lublinie ze szkół podstawowych nr 31 im. Lotników Polskich oraz nr 51 im. Jana Pawła II, Publicznej Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Mokrzyskach, Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego w Bydgoszczy – o wrażenia ich samych i uczniów z „Lekcji Ciepła” oraz o wyniki ankiety. Oto, czego się dowiedzieliśmy.

W większości szkół lekcje odbywały się stacjonarnie, ale zdarzały się również zajęcia zdalne.

– Obie te formy odpowiadały uczniom. Materiał wzbudził duże zainteresowanie, a uczniowie chętnie sami omawiali kolejne slajdy – podkreśla Beata Czykalska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 51, która w tym roku realizowała lekcje w klasie 5c. I dodaje: – Dla mnie przygotowany materiał był poprawny pod względem metodycznym i merytorycznym.

Dzieci były żywo zainteresowane tematyką, chętnie przyswajały przekazywane  treści, wykonywały ćwiczenia i eksperymenty, zadawały wiele pytań. W młodszych klasach wszystkie zagadnienia były dla dzieci nowe, niektóre słyszały wcześniej takie słowa jak „smog” czy „zanieczyszczenia”, ale nie potrafiły ich dobrze wyjaśnić.

– Zajęcia z programu zdecydowanie przyczyniły się do poniesienia wiedzy na temat ekologii – potwierdza nauczycielka Monika Mazur-Chłopaś, również ze Szkoły Podstawowej nr 51. – Moje dzieci z klasy 1g chętnie w nich uczestniczyły. Szczególnie ich uwagę zwrócił „Czerwony Kapturek”, który odkrywał tajniki powstawania ciepła.

Nauczycielki wspominają, że dzieciom bardzo podobały się doświadczenia o zanieczyszczeniach powietrza i smogu.

– W naszej szkole już od najmłodszych  klas staramy się uczyć dzieci dobrych nawyków, w tym jak racjonalnie używać ciepła – relacjonuje z dumą Anna Tomaszewska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego w Bydgoszczy. – Po zakończonych lekcjach uczniowie klasy pierwszej już wiedzą, jakie są sposoby na niemarnowanie ciepła  i jego oszczędzanie oraz dlaczego zyskuje na tym nie tylko środowisko, ale i nasze zdrowie.

Nauczycielki podkreślają, że zainteresowanie tematyką ekologiczną, niemarnowania energii cieplnej, oszczędzania zasobów Ziemi wśród najmłodszych zachęca szkoły do kontynuowania zajęć w kolejnych  latach. 

– W tym roku przeprowadziłam „Lekcje Ciepła” w klasie 2a. Uczniowie bardzo chętnie wykonywali ćwiczenia i eksperymenty, zadawali wiele pytań – mówi nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej ze szkoły w Mokrzyskach, Alicja Pikulska. I dodaje z satysfakcją: – Po czterech lekcjach wszyscy doskonale rozumieli, co to jest: smog, zanieczyszczenia, ekologia, energia, zielona energia itp.