Od Narodzenia do Zmartwychwstania. Kolekcja kart świątecznych LPEC

25-03-2024

Z okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej wydaje firmowe karty świąteczne. Karta na Wielkanoc A.D. 2024 jest już trzydziestą publikacją w tej niezwykłej kolekcji.

W barokowej kaplicy Tyszkiewiczów w bazylice Ojców Dominikanów na lubelskim Starym Mieście można podziwiać obraz „Obnażenie z szat”, który zdobi świąteczną kartę LPEC wydaną z okazji tegorocznej Wielkanocy

Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej włączyło się w propagowanie lubelskiego dziedzictwa kulturowego. Od 2009 roku firmowe karty świąteczne LPEC zdobią dzieła sztuki związane z Lublinem, najczęściej mniej znane lub zapomniane zabytki. Karty tematycznie nawiązują do trwającego okresu liturgicznego, reprodukcjom zaś towarzyszą noty historyczne dotyczące prezentowanego obiektu, okoliczności jego powstania, autora oraz miejsca ekspozycji. 

Na bożonarodzeniowej karcie z 2023 roku widniał osiemnastowieczny obraz „Pokłon Trzech Króli” nieznanego autora, na co dzień skryty w zakamarkach chóru kościoła Świętego Ducha, w samym centrum Lublina. Z okazji zaś tegorocznej Wielkanocy została wydana karta, którą zdobi obraz „Obnażenie z szat” autorstwa siedemnastowiecznego krakowskiego malarza Albina Kucewicza. 

Inspiracją dla obrazu Albina Kucewicza były uznane za cudowne wydarzenia związane z relikwiami Drzewa Krzyża Świętego z klasztoru Ojców Dominikanów

Obraz, o wymiarach 200 cm x 350 cm, został wykonany w technice olejnej na płótnie. Można go podziwiać w barokowej kaplicy Tyszkiewiczów, znajdującej się na przedłużeniu prezbiterium bazyliki Ojców Dominikanów na lubelskim Starym Mieście. Tam, za niskim ołtarzem głównym, znajduje się malarsko-sztukatorska dekoracja ilustrująca najważniejsze momenty ukrzyżowania Chrystusa, z powtarzającym się motywem Krzyża Świętego.

Cenne relikwie z bazyliki Ojców Dominikanów

Powodem powstania tych dzieł był rozgłos, wywołany uznanymi za cudowne wydarzeniami związanymi z relikwiami Drzewa Krzyża Świętego, które od 1387 roku przez ponad 600 lat były przechowywane w lubelskiej świątyni Ojców Dominikanów. W 1991 roku relikwie o charakterystycznym kształcie krzyża greckiego zostały skradzione i ich losy są nieznane (więcej o historii relikwii można przeczytać w publikacji „Klasztor w sercu miasta. Dzieje i skarby lubelskich dominikanów”). 

Lubelska bazylika Ojców Dominikanów, zwana bazyliką Relikwii (Drzewa) Krzyża Świętego, około 1858 roku na litografii Adama Lerue. Jest jedną z najstarszych świątyń Lublina – w 2003 roku obchodziła jubileusz 750-lecia. Źródło: Wikimedia, domena publiczna

Kaplicę wybudowano w latach 1645–1653 przy udziale cechmistrza muratorów lubelskich Jana Cangerle. W roku 1654 jej ozdobienia podjął się m.in. wybitny włoski sztukator Giovanni Battista Falconi. Prace te ukończono w roku 1658. Dopełnieniem dekoracji rzeźbiarsko-sztukatorskiej jest malarstwo ścienne i sztalugowe. W środkowym pasie pomiędzy pilastrami znajduje się pięć monumentalnych obrazów namalowanych około 1658 roku: „Znalezienie Krzyża Świętego”, „Ukrzyżowanie” i „Podwyższenie Krzyża Świętego” Tomasza Muszyńskiego oraz „Obnażenie z szat” i „Zdjęcie z krzyża” Albina Kucewicza.

Główny akcent wydłużonej prostokątnie kompozycji obrazu stanowi obnażane przed ukrzyżowaniem ciało Jezusa. Nad Chrystusem znajdują się osoby odzierające go z szat, w głębi żołnierze rzymscy, przedstawieni jako rycerze z halabardami i włócznią (w zbrojach z okresu powstania obrazu), a także kapłani starozakonni. Na pierwszym planie widać kosz z narzędziami Męki Pańskiej – Arma Christi (m.in. obcęgi, gwoździe, młotek, bicz). Na koszu malarz przedstawił „tytuł winy” umieszczony później na krzyżu „Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski”, który miał być napisany w trzech językach. Całość jest utrzymana w oliwkowobrązowej tonacji. Uwagę widza przykuwa kontrastowo jasna, cielistoszara karnacja ciała Chrystusa. Nad stalowoszarą zbroją jednego z żołnierzy powiewa brązowy płaszcz, w tle widać ciemne, stalowoszare niebo nad Jerozolimą. 

Na pilastrach z korynckimi głowicami, pomiędzy monumentalnymi obrazami, znajduje się sześć płaskorzeźb autorstwa Falconiego z wyobrażeniami Arma Christi. Miały przypominać chrześcijanom etapy Męki Pańskiej i inspirować do medytacji i modlitwy. 

Noty historyczne do karty wielkanocnej przygotował dr Dariusz Kopciowski, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Fotografię obrazu wykonał Piotr Maciuk. Autorem koncepcji kolekcji i redakcji kart jest Piotr Krzysztof Kuty. 

Segreguję i świętuję. Światowy Dzień Recyklingu

18-03-2024

Segregacja i przetwarzanie odpadów, recykling, gospodarka obiegu zamkniętego stają się coraz ważniejsze, bo zużywamy więcej zasobów, niż pozwalają na to możliwości regeneracyjne Ziemi.

Segregacja i przetwarzanie odpadów, recykling, gospodarka obiegu zamkniętego stają się coraz ważniejsze, bo zużywamy więcej zasobów, niż pozwalają na to możliwości regeneracyjne Ziemi.

Czytaj dalej