Kształtem trzypiętrowy budynek Morskiego Centrum Nauki (MCN) im. Jerzego Stelmacha przypomina statek zacumowany przy nabrzeżu Odry, a jego elewacja wygląda jak ustawione w pionie kontenery. Nocą bryła jest podświetlana na różne kolory. Na dachu centrum znajduje się taras widokowy, z którego roztacza się piękny widok na marinę z jachtami, bulwary z dźwigozaurami, Wały Chrobrego i zamek.  

Za projekt odpowiada pracownia Płaskowicki i Partnerzy. Budynek jest pierwszym obiektem użyteczności publicznej oraz instytucją kultury w Zachodniopomorskiem z certyfikatem LEED na poziomie Gold. Ciepło i chłód do MCN dostarcza Szczecińska Energetyka Cieplna – Morskie Centrum Nauki pierwsze zostało podłączone do inteligentnej niskotemperaturowej sieci, opartej na nowatorskiej technologii ectogrid™.

Morskie Centrum Nauki to kolejny powód do dumy naszego pokolenia

Olgierd Geblewicz

Powstaniu MCN przyświecała idea opowiedzenia o morzach i oceanach jako imponującej i inspirującej części ludzkiej historii. Zgromadzone tutaj eksponaty prezentują zjawiska związane z żeglugą, rybołówstwem, wiatrem, pływami, życiem w porcie. Znalazły się wśród nich np. żaglówka, w której można się nauczyć halsowania,  bocianie gniazdo, różne rodzaje żagli, kilkunastometrowy maszt żaglowca, siedmiotonowy silnik parowy promu „Świnoujście” czy makieta polskiego batyskafu Meduza II.

W MCN można również podziwiać niezwykłe pamiątki – łódź wioślarską złotej osady olimpijskiej z Pekinu z 2008 roku; łódkę „Show Must Go On”, na której Agnieszka Skrzypulec i Jolanta Ogar-Hill zdobyły srebro na igrzyskach olimpijskich w Tokio w 2020 roku czy kajak „Olo”, którym podróżnik Aleksander Doba trzykrotnie przepłynął Atlantyk (w latach 2010, 2013/2014 i 2017). 

Zwiedzamy Morskie Centrum Nauki

MCN chwali się ponad 200 interaktywnymi eksponatami, które znajdują się na pięciu wystawach tematycznych. 

Cała naprzód! jest poświęcona procesowi projektowania i budowania statku, pokazuje typy jednostek pływających, rodzaje napędów, sposoby sterowania, właściwości wody i jej wpływ na jednostki pływające.
Życie na morzu przybliża obyczaje i tradycje ludzi morza oraz zawody związane z morzem, role i zadania na statku.
Morski żywioł to opowieść o wodzie, wietrze, lodzie oraz sposobach poskromienia żywiołów i zabezpieczania się przed nimi, także o zapobieganiu wypadkom, wzywaniu pomocy, akcjach ratunkowych i służbach ratowniczych oraz o życiu rozbitków.
Którędy do Afryki? przedstawia kartografię, dawne i współczesne metody nawigacji, podboje świata, globalny ruch statków oraz wpływ człowieka na morza i oceany.
Chlap! to wodny plac zabaw dla dzieci, z tamami, śluzami, pompami i armatkami wodnymi.

W MCN znajduje się również nowoczesne planetarium – rozpięta na trzech kondygnacjach „lewitująca” żelbetowa kula, w której odbywają się pokazy w technologii 3D związane z astronomią, fizyką, chemią czy biologią.

Wodne eksperymenty: do nauki i zabawy  

– Mam nadzieję, że to miejsce będzie dostarczało mnóstwa uśmiechów zarówno naszym dzieciakom, jak i tym wszystkim, którzy przyjeżdżają do naszego regionu, nie tylko nad morze, ale też coraz częściej wizytują Szczecin – powiedział podczas otwarcia MCN marszałek województwa zachodniopomorskiego, Olgierd Geblewicz. 

O uśmiech i radość w centrum nietrudno. Każda z tematycznych wystaw oferuje bowiem wiele atrakcji dla młodszych i starszych gości. Można spróbować swoich sił w żeglarstwie, operując żaglem i sterem; poznać tajemnice silników (moc to nie wszystko, liczy się też moment obrotowy!); wypróbować armatki wodne; a nawet ochrzcić statek, nadając mu imię i uderzając (nietłukącą się) butelką o burtę. Chętni mogą zasmakować życia wilków morskich, szorując pokład, gotując zupę w kambuzie (kuchni na statku), leżąc w koi podczas sztormu czy testując na sobie siłę wiatru w skali Beauforta. 

Wystawa „Którędy do Afryki?” przypomina historię odkryć geograficznych. Zobaczymy tu różne rodzaje map i odwzorowań kartograficznych, ale także dowiemy się o wpływie człowieka na morza i oceany – jak je, niestety, zaśmiecamy i czym trujemy. 

W MCN utworzono również trzy pracownie: biologiczno-chemiczną, fizyczno-mechatroniczną i modelarską.

Jak to z MCN było

Najpierw planowano Muzeum Morskie – oddział szczecińskiego Muzeum Narodowego. W 2017 roku zapadła jednak decyzja, że powstanie osobna instytucja kultury województwa zachodniopomorskiego. Budowa Morskiego Centrum Nauki na miejskiej rzecznej wyspie Łasztownia rozpoczęła się w 2019 roku, a zakończyła się w roku 2022. Koszt inwestycji to 132 mln zł, z czego 85 proc. pokryły fundusze unijne.

Wizyta w MCN

Morskie Centrum Nauki jest otwarte codziennie, poza poniedziałkami. Bilety są dostępne w kasach MCN, jak i na stronie bilety.centrumnauki.eu. Normalny bilet kosztuje 30 zł, ulgowy 25 zł, dzieci do 3 lat wchodzą za darmo. Do planetarium kupuje się dodatkowe bilety – za 25 zł lub 16 zł.