Z jakich źródeł pochodzi ciepło w Szczecinie? I ile w tym jest ciepła ze spalarni?
Szczecin zaopatrywany jest w ciepło przez EcoGenerator, dwie elektrociepłownie PGE i trzy ciepłownie Szczecińskiej Energetyki Cieplnej (operatora sieci, dalej SEC). Jednostki te korzystają z kilku rodzajów paliw: węgla, biomasy, oleju, gazu i odpadów. Jak widać, jest to system zdywersyfikowany. EcoGenerator w 2019 r. wytworzył 0,6 mln GJ. Jego udział w cieple dostarczanym mieszkańcom przez SEC wynosi 15 proc. Zapewniamy energię elektryczną i cieplną dla ok. 30 tys. gospodarstw domowych.
Od jak dawna działa ZUO w Szczecinie i jak wygląda na co dzień współpraca z SEC? Czy ciepło z odpadów jest tańsze w porównaniu z innymi paliwami?
EcoGenerator rozpoczął pracę w grudniu 2017 r. W 2018 r. unieszkodliwił 114,5 tys. ton odpadów komunalnych i wytworzył blisko 70 tys. MWh energii elektrycznej oraz 190 tys. GJ ciepła. Bilans 2019 r.: 150 tys. ton odpadów, 81,7 tys. MWh energii elektrycznej i 609,2 tys. GJ ciepła. Nasza współpraca z SEC układa się wzorowo. List intencyjny w sprawie dostaw ciepła podpisaliśmy jeszcze przed rozpoczęciem budowy EcoGeneratora. Dziś spalarnia odpadów jest dla SEC najlepszym, bo najtańszym źródłem ciepła.
Jaką zdolność przerobową mają największe spalarnie i jak na tym tle wypada szczeciński EcoGenerator?
Nasza szczecińska spalarnia jest średniej wielkości instalacją. Największa polska spalarnia w Krakowie przetwarza 220 tys. ton. W Europie do dużych zalicza się spalarnie o wydajności ok. 0,5 mln ton. Np. oddana w ubiegłym roku do użytku słynna spalarnia odpadów CopenHill w Kopenhadze spala 440 tys. ton. EcoGenerator przetwarza rocznie 150 tys. ton odpadów komunalnych.
Czy EcoGenerator pracuje na pełnej mocy? Czy nie brakuje odpadów?
Przy optymalnym miksie odpadów, odpowiednio wysokiej ich kaloryczności moglibyśmy spalać nawet 200 tys. ton Dlatego staramy się o zgodę na zwiększenie mocy przerobowych. A odpadów nie brakuje. Wręcz przeciwnie. Nasi kontrahenci bardzo chętnie dostarczą nam więcej niż teraz możemy przyjąć.
Jak ewoluowały technologie spalania odpadów i jaka jest ich przyszłość? Na ile dzisiejsze rozwiązania są przyjazne środowisku?
90 proc. spalarni europejskich, w tym EcoGenerator, spala odpady na ruszcie. To technologia znana i udoskonalana od XIX wieku. Bardzo mocno rozwinęły się i zmieniły systemy oczyszczania spalin. Dziś spalanie jest znacznie lepszym ekologicznie sposobem zagospodarowania odpadów niż składowanie. Jesteśmy miejską spółką, zależy nam na jakości życia mieszkańców Szczecina. Na nasze zlecenie naukowcy z Uniwersytetu Szczecińskiego przeprowadzili badanie, z którego wynika, że nasza instalacja nie szkodzi środowisku. Chciałem też zaznaczyć, że mamy turbinę kogeneracyjną. To oznacza, że możemy wytwarzać jednocześnie energię elektryczną i cieplną.
W UE pojawiają się głosy za wycofaniem tego typu zagospodarowania odpadów. Czy to prawda i jeśli tak to dlaczego?
Spalarnie odpadów mają przeciwników i zwolenników. Nikt nie może jednak zaprzeczyć, że jest to efektywny sposób pozyskiwania energii. Ze spalenia 100 ton odpadów komunalnych mamy 20 ton odpadów poprocesowych, głównie żużla, ale i te odpady mają drugie życie, ponieważ są wykorzystywane w budownictwie drogowym. Recykling jest najbardziej pożądanym sposobem zagospodarowania odpadów komunalnych. Niestety, nie stworzono, jak do tej pory, opłacalnej technologii przetwarzania surowcowego wszystkich odpadów. Jak długo będziemy wytwarzać odpady wielomateriałowe czy zabrudzone, tak długo spalanie będzie sensownym ekonomicznie uzupełnieniem recyklingu. Obecnie w Europie działa ok. 500 spalarni, które przetwarzają prawie 100 mln ton odpadów. Myślę, że będą potrzebne jeszcze wiele lat.
EcoGenerator jest zaangażowany w edukację proekologiczną dzieci i młodzieży. Czy może Pan podać kilka przykładów tych działań?
W czasie budowy zakładu w szkołach prowadziliśmy lekcje o gospodarce odpadami i postępowaniu z odpadami. Robiliśmy konkursy, przygotowaliśmy scenariusze zajęć, materiały dydaktyczne dla uczniów i nauczycieli. EcoGenerator odwiedzają uczniowie szczecińskich szkół, studenci, seniorzy, członkowie różnych stowarzyszeń i organizacji. Pokazujemy, jak przebiega przekształcanie odpadów w energię, informujemy, jakie znaczenie dla ochrony środowiska i nowoczesnej gospodarki mają spalarnie odpadów komunalnych. Do tej pory w zajęciach edukacyjnych EcoGeneratora wzięło udział ponad 3,6 tys. osób.