Jaka jest jakość powietrza w ogrzewanych przez ECO miastach?
Energetyka Cieplna Opolszczyzny prowadzi działalność w 27 systemach ciepłowniczych w wielu miastach różnej wielkości na terenie pięciu województw. Jakość powietrza w tych miastach utrzymuje się na standardowym poziomie.
Jak prace rekonfiguracyjne prowadzone w Grupie Kapitałowej ECO ograniczą wpływ procesu produkcji ciepła na środowisko naturalne? Na czym konkretnie te projekty polegają?
Powołane zostały zespoły, które wykonują prace analityczne, kierując się uwarunkowaniami prawnymi, ale też specyfiką lokalną. Wspólnym mianownikiem wszystkich inwestycji – realizowanych obecnie i w przyszłości – jest zazielenianie systemów ciepłowniczych GK ECO. W pierwszej kolejności mowa oczywiście o odchodzeniu od węgla. W drugim etapie chcemy się skoncentrować na wykorzystaniu dostępnych zasobów lokalnych. Finalnie, w roku 2050 będziemy przedsiębiorstwem zeroemisyjnym.
Jakie działania podejmuje w ostatnim czasie GK ECO, by zapewnić bezpieczeństwo dostaw ciepła?
W wyniku splotu zdarzeń związanych w pierwszej kolejności z pandemią, w drugiej – z wojną w Ukrainie, cena surowców opałowych zmieniała się niezwykle dynamicznie. Doświadczyliśmy tej dynamiki cenowej. Jeszcze pół roku temu zmagaliśmy się z problemem zagwarantowania GK ECO wymaganej ilości opału odpowiedniej jakości, tak aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw ciepła do mieszkańców ogrzewanych przez nas miast. Dzisiaj ta sytuacja zmieniła się diametralnie: ilość opału na rynku jest znaczna, ceny surowców gwałtownie spadły. Wszystkie systemy GK ECO są zaopatrzone i nie ma zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa dostaw ciepła.
Od kilkunastu lat, podejmując działania inwestycyjne, dywersyfikujemy systemy – wprowadzamy różnorodne rozwiązania energetyczne i wykorzystujemy do produkcji energii różnorodne surowce. Z jednej strony jest to węgiel czy gaz, a z drugiej – źródła odnawialne. Ten miks energetyczny daje nam pewną elastyczność i pozwala zagwarantować bezpieczeństwo dostaw.
System efektywny energetycznie jest wyznacznikiem bytności systemów ciepłowniczych w Polsce
Jak wygląda proces dekarbonizacji w grupie ECO?
W GK ECO mierzymy się z wyzwaniami, jakie stawia Unia Europejska, ale też z tymi, które sami sobie stawiamy. Priorytetem jest jak najszybsze odejście od węgla. Mając na uwadze infrastrukturę GK ECO i jej rozległość, to jest nie lada zadanie wymyślić, jak w krótkim czasu przetransformować majątek, aby stał się on w pełni „zielony”. To prawie 900 MW mocy. Nad realizacją tego wyzwania oczywiście nie pracujemy od dziś. Za to dziś widzimy już pierwsze efekty naszej transformacyjnej pracy – w jakości powietrza, w wynikach finansowych, a przede wszystkim we wspomnianym już bezpieczeństwie dostaw energii dla odbiorców.
Z „zielonych” inwestycji najbardziej zaawansowanym projektem jest budowa ciepłowni geotermalnej w Kutnie. Badania i analizy techniczne potwierdzają, że znajdujące się w tej części kraju zasoby geotermalne pozwalają stworzyć w pełni „zielony” system ciepłowniczy. Przygotowaliśmy już odpowiedni wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w zakresie współfinansowania tej inwestycji. Trwa jego zatwierdzanie.
Kolejny obszar inwestycyjny to układy fotowoltaiczne, które zabudowujemy we wszystkich obiektach grupy. W GK ECO obecnie pracują instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy zainstalowanej około 400 kWe. Układy te były budowane na potrzeby autokonsumpcji naszych instalacji, ale chcemy zmienić skalę przedsięwzięć i produkować energię, wprowadzając ją do krajowego systemu energetycznego. Budowa takiej instalacji – farmy o mocy 1 MW – rozpoczęła się już w Opolu. Po jej uruchomieniu będziemy w stanie pokryć aż 10 proc. zapotrzebowania własnego na energię elektryczną, samodzielnie wyprodukowaną i w 100 proc. zieloną energią.
Wszędzie, gdzie to możliwe, rozważamy też wykorzystanie ciepła odpadowego. Prowadzimy rozmowy z działającymi w obrębie naszych sieci firmami, które wytwarzają odpad w postaci ciepła.
Od wielu lat budujemy układy kogeneracyjne. Wspólnym mianownikiem inwestycji kogeneracyjnych jest osiągnięcie statusu systemu efektywnego energetycznie. Dla nas system efektywny energetycznie jest wyznacznikiem bytności systemów ciepłowniczych w Polsce – przedsiębiorstwo ciepłownicze, które będzie posiadało taki system, będzie mogło bez przeszkód prowadzić działalność. Dlatego większość działań ECO zmierza właśnie do tego, aby w poszczególnych lokalizacjach, zgodnie z ewoluującymi definicjami, pracować w systemach efektywnych.
W Jeleniej Górze został właśnie oddany do użytku układ wysokosprawnej kogeneracji gazowej. Proszę opowiedzieć więcej o tej inwestycji.
Układ w Jeleniej Górze ma moc 7,5 MW ciepła oraz 8 MW energii elektrycznej. Koszt inwestycji przekroczył 36 mln zł, ale niemal 50 proc. finansowania stanowi dotacja z NFOŚiGW. Zastosowanie nowego układu kogeneracyjnego pozwoli na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do atmosfery, w tym m.in. pyłów emitowanych z węglowych kotłowni systemowych o około 20 proc. w okresie zimowym i aż do 100 proc. w okresie letnim, co oznacza wyłączenie elektrociepłowni opalanej miałem węgla kamiennego w okresie letnim. Osiągnięcie efektu ekologicznego poprzez budowę źródeł wysokosprawnej kogeneracji to również główne założenie wsparcia finansowego NFOŚiGW na takie inwestycje w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Energetyka Cieplna Opolszczyzny jest pionierem rozwoju kogeneracji w Polsce…
W całej Grupie Kapitałowej ECO pracuje sześć układów kogeneracyjnych o łącznej mocy cieplnej 62,7 MW i łącznej mocy elektrycznej 41,8 MW. Wkrótce rozpoczną pracę dwa kolejne układy, w Opolu i Żaganiu, o łącznej mocy cieplnej 9,3 MW i łącznej mocy elektrycznej 10 MW. Trwa budowa układów w Żarach i Nowej Soli. To kolejne dwie jednostki o łącznej mocy cieplnej 4 MW i łącznej mocy elektrycznej 4 MW.
Na różnym poziomie zaawansowania mamy też kolejne pięć projektów dotyczących układów kogeneracyjnych o łącznej mocy cieplnej 35,5 MW i łącznej mocy elektrycznej 37,5 MW. Tylko jeden z układów w GK ECO jest zasilany węglem, pozostałe to wysokosprawne układy kogeneracji gazowej. Budujemy i będziemy budować kolejne układy kogeneracyjne, aby nasze systemy miały status systemu efektywnego energetycznie.
Energia elektryczna wytwarzana w układach kogeneracyjnych jest objęta premią kogeneracyjną. Tę dopłatę przedsiębiorstwa ciepłownicze pozyskują, uczestnicząc w aukcjach. Należy podkreślić różnicę pomiędzy premią kogeneracyjną a premią gwarantowaną, która obejmuje jednostki istniejące, a ustala ją corocznie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Premia kogeneracyjna jest przyznawana dla konkretnej instalacji na 15 lat (waloryzowana wskaźnikiem inflacji). Zachęcamy wszystkich do uczestnictwa w tych aukcjach.
Jaka jest – według Pana – przyszłość polskiego ciepłownictwa? Jakie zmiany należy przeprowadzić już dziś, a co powinny przedsiębiorstwa ciepłownicze wpisać do strategii na koniec tej dekady?
W mojej ocenie w najbliższych latach nastąpi elektryfikacja ciepłownictwa. Myślę, że większość prac wynikająca z nowych regulacji będzie powiązana z energią elektryczną. Już teraz zauważamy bardzo duży przyrost źródeł produkujących „zieloną” energię elektryczną. 11 czerwca br. po raz pierwszy w Polsce odnotowano ujemne ceny energii elektrycznej na rynku dnia następnego, co świadczy o nadpodaży „zielonej” energii. Zagospodarowanie tej energii elektrycznej będzie kwestią do rozstrzygnięcia w najbliższych latach. To energia do wykorzystania w różnych technologiach, ale zawsze dla dobra nas wszystkich i dla przyszłości naszej planety.