Zlokalizowane tuż przy lewym brzegu Wisły, na styku lądu i wody, Centrum Nauki Kopernik to przykład śmiałej, a przy tym idealnej symbiozy krajobrazu ze współczesną wizją architektoniczną.
Pejzaż nie jest dodatkiem ani tłem
Projektanci z pracowni RAr-2 Laboratorium Architektury pod kierownictwem Jana Kubeca stworzyli obiekt, w którym elementy krajobrazu, koncepcja urbanistycznego projektowania i niecodzienna kubatura są w równowadze z rozwiązaniami funkcjonalnymi.
W CNK jest wiele elementów inspirowanych krajobrazem, także pozaziemskim: Planetarium o niezwykłej bryle głazu narzutowego; elewacja z kamiennych nieregularnych bloków, w wielu miejscach popękanych, jakby ze śladami erozji, co sprawia, że budynek przypomina grotę; ogrody na dachu z kraterami, wulkanami i kanionami.
Edukacja i ekologia
Bogaty program realizowany w Centrum to nie tylko wystawy, warsztaty dla każdej grupy wiekowej, laboratoria biologiczne, chemiczne, fizyczne i robotyczne, pikniki naukowe, spotkania z naukowcami, filmy, edukacja online, kluby naukowe i festiwale, ale przede wszystkim niestandardowe popularyzowanie wiedzy.
Samodzielne eksperymentowanie pod opieką pracowników CNK, doświadczanie i zabawa, to główne elementy tej metody, która inspiruje do odkrywania świata. W tej przygodzie jest też specjalne miejsce dla edukacji proekologicznej. Goście Kopernika poznają zarówno rozwój cywilizacyjny z odkryciami naukowymi i nowatorskimi rozwiązaniami i technologiami, jak i jego konsekwencje.
Celem wystawy Ośmieceni (01.06–06.10.2019) było pokazanie, jak segregować śmieci i dlaczego jest to ważne. Do grona „antybohaterów” kuratorzy wystawy zaliczyli: wysypiska, plastik, przedmioty jednorazowego użytku, elektrośmieci oraz smog.
Temat odpadów pojawia się w działalności Centrum od początku – wymienić tu warto m.in.: udział w europejskim projekcie VOICES 2013 ( problem komunalnych odpadów w różnych krajach Unii); organizacja Festiwalu Przemiany 2015 (warsztaty i wykłady Upcykling + druk 3D) czy warsztaty dla dzieci podczas Dni Ziemi.
Centrum przyjazne… ptakom
Jak zmieścić olbrzymią kubaturę obiektu – 20 tys. m kw. i dodatkowo Park Odkrywców na zaledwie 4,5-hektarowej działce, nie burząc jej krajobrazowego charakteru? Najłatwiejszym rozwiązaniem byłoby postawienie przeszklonego pawilonu – taka konstrukcja wtapia się w naturalne otoczenie. Zagrażałaby jednak bezpieczeństwu gniazdujących nad Wisłą ptaków. Dlatego też obiekt ma bardzo mało przeszkleń, za to w wielu miejscach na zewnątrz umieszczono niewielkie biotopy – samooczyszczające się zbiorniki wodne, będące wodopojami dla ptaków.
W trosce o środowisko
Dbałość o proekologiczne rozwiązania obecna jest w Koperniku na każdym kroku, zaczynając od dostaw ciepła systemowego, które realizuje Veolia Energia Warszawa. Aż 50 proc. powierzchni Centrum to przestrzeń ekologicznie czynna, m.in. dzięki ogrodowi na dachu. To nie tylko zieleń i piękne miejsce do rekreacji. Dzięki umieszczonym tu kraterom i wietrznikom ogród jest ważnym elementem układu wentylacyjnego, utrzymującego optymalną temperaturę i naturalny mikroklimat w obiekcie. Podobną funkcję pełnią uchylne otwory i system szczelin w ścianach zewnętrznych budynku.
Industrialnie i funkcjonalnie jak w pracowni naukowej
Wnętrze wystawowe CNK przypomina halę produkcyjną. Widoczne są ogromne stalowe kratownice konstrukcji stropów, a posadzka to przemysłowy beton. Surowy, industrialny wystrój jest nie tylko neutralnym tłem dla ekspozycji, ale także ma zamierzony walor praktyczny: przy montowaniu wystaw można bez obaw wwiercać się w ściany i podłogi. Pozostałe przestrzenie i mała architektura CNK są utrzymane w podobnym klimacie – np. betonowe ławki-rzeźby w Parku Odkrywców.
Dostępne dla osób z niepełnosprawnością
Centrum, w tym także ogród na dachu, jest dostępne dla osób z niepełnosprawnością. Projekt był konsultowany ze Stowarzyszeniem Integracja.
Przyjazne dla dorosłych
W jeden czwartek w miesiącu, po standardowych godzinach zwiedzania, od 19.00 do 22.00 Kopernik otwiera się wyłącznie dla dorosłych. Najbliższe spotkania: 25 czerwca, 24 września, 29 października i 26 listopada.
