Proces transformacji ciepłownictwa wspierają programy oferujące środki z funduszy europejskich i krajowych (pomoc publiczna), m.in. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, Funduszu Modernizacyjnego (FM), Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 (FEnIKS) czy programów regionalnych.
940 mln na transformację ciepłownictwa powiatowego
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) otworzył właśnie nabór wniosków o dofinansowanie budowy i modernizacji instalacji do produkcji energii cieplnej w ramach programu Ciepłownictwo Powiatowe. Beneficjenci: spółki wytwarzające energię cieplną na cele komunalno-bytowe. Forma wsparcia: pożyczka oraz dotacja.
Pod koniec października br. zarząd Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie wziął udział w Brukseli w spotkaniu w Komisji Europejskiej z przedstawicielami jednostki odpowiedzialnej za przygotowanie nowej Europejskiej Strategii dla Ciepłownictwa i Chłodnictwa. Przedyskutowano m.in. kwestię środków na transformację polskiego sektora ciepłowniczego, które pozwolą zachować konkurencyjność branży.
W ramach tego programu wsparcie będzie udzielane na: budowę, modernizację i przebudowę instalacji o łącznej mocy zainstalowanej co najmniej 0,5 MWt. wykorzystujących OZE i technologie niskoemisyjne do produkcji ciepła w systemach ciepłowniczych. Elementem inwestycji może być również przyłącze do sieci ciepłowniczej oraz magazyn ciepła.
Do dofinansowania kwalifikują się instalacje, z których co najmniej 70 proc. ciepła użytkowego wytworzonego w tej instalacji w roku kalendarzowym zostanie wprowadzone do publicznej sieci ciepłowniczej.
Nabór wniosków trwa od 31 października do 31 grudnia 2025 roku.
Na poprawą efektywności energetycznej budynków
W ramach KPO są udzielane pożyczki na inwestycje na rzecz kompleksowej zielonej transformacji miast – wykorzystywania OZE jako źródła energii. Obecnie jest prowadzony nabór ciągły m.in. na przedsięwzięcia związane z poprawą efektywności energetycznej budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Wsparcie jest oferowane w formie grantów i łączy się ze wsparciem krajowym z programu TERMO oraz Funduszu Dopłat. Nabór trwa do 30 czerwca 2026 roku.
Na odnawialne źródła ciepła
Jednym z programów finansowanych z FM jest program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), tj. OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa, który wspiera budowę lub/i przebudowę źródeł o łącznej mocy zainstalowanej co najmniej 2 MWt, w których do produkcji energii cieplnej wykorzystuje się energię z OZE (pompy ciepła, kolektory słoneczne, geotermia). Beneficjenci: przedsiębiorstwa wytwarzające ciepło lub ciepło w skojarzeniu z energią elektryczną. Dofinansowanie w formie pożyczki oraz dotacji. Planowane uruchomienie konkursu: 1 grudnia 2025 roku (zakończenie: 1 czerwca 2026 roku).
Na kogenerację
Kolejnym programem z FM jest program Kogeneracja dla ciepłownictwa, cz. 2. Wdrażany przez NFOŚiGW program wspiera budowę/przebudowę jednostek wytwórczych o łącznej mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 1 MW pracujących w warunkach wysokosprawnej kogeneracji wraz z podłączeniem ich do sieci, w których do produkcji energii wykorzystuje się: ciepło odpadowe, energię z OZE, paliwa gazowe, mieszanki gazów, gaz syntetyczny lub wodór. Elementem inwestycji może być m.in.: zintegrowany z finansowanym źródłem magazyn ciepła. Beneficjenci: przedsiębiorstwa ciepłownicze o zamówionej mocy cieplnej min. 50 MWt. Forma wsparcia: pożyczka oraz dotacja. Planowane uruchomienie konkursu: IV kw. 2025 roku (zakończenie: I kw. 2026 roku).
Na modernizację systemów i sieci
Program FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko) oferuje środki m.in. na modernizację: sieci ciepłowniczych/chłodniczych (wraz z magazynami ciepła) w nieefektywnych i efektywnych systemach ciepłowniczych; rozwój źródeł kogeneracyjnych.
Kluczowe źródła i warunki formalne dotyczące finansowania inwestycji w ciepłownictwie szeroko omawia raport KAPE „Kierunki transformacji sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce” przygotowany w czerwcu 2025 roku dla IGCP.
Beneficjentami programu są np. przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność przesyłu ciepła. Nabory wniosków są ogłaszane sukcesywnie.
Na modernizację infrastruktury
Programy regionalne 2021–2027 udzielają wsparcia spółkom energetycznym m.in. na inwestycje w infrastrukturę ciepłowniczą, m.in. w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST). Zakres wsparcia różni się w poszczególnych województwach, które prowadzą regionalne edycje programu, m.in. Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska, Fundusze Europejskie dla Mazowsza czy Fundusze Europejskie dla Łódzkiego.
Preferencyjne pożyczki udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego m.in. na inwestycje w OZE, magazyny energii, biometan, wodór, sieci ciepłownicze.
